Φρεγάτες: Γιατί η απόκτηση των δύο FREMM από την Ελλάδα αλλάζει τα πάντα – Το θέμα είναι όμως θα τις χρησιμοποιήσει η Αθήνα στην Ανατολική Μεσόγειο;



Παρά τα πλεονεκτήματα, υπάρχουν και προκλήσεις.


Η απόκτηση δύο φρεγατών FREMM από την Ελλάδα, όπως φαίνεται να προχωρά με βάση πρόσφατες εξελίξεις, μπορεί να αλλάξει σημαντικά τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, λόγω των προηγμένων δυνατοτήτων των πλοίων και του ευρύτερου γεωπολιτικού πλαισίου. Ακολουθεί μια ανάλυση των λόγων και των επιπτώσεων.

Οι FREMM (Frégate Européenne Multi-Mission) είναι φρεγάτες πολλαπλών ρόλων, σχεδιασμένες από τη Naval Group και τη Fincantieri, με εξαιρετικές δυνατότητες τόσο σε ανθυποβρυχιακό όσο και σε αντιαεροπορικό και αντιπλοϊκό πόλεμο. Οι ιταλικές FREMM της κλάσης Bergamini, όπως οι Carlo Bergamini και Virginio Fasan που προτείνονται για μεταβίβαση στην Ελλάδα μετά το 2028, διαθέτουν 16 πυραύλους Aster 15/30 για αντιαεροπορική άμυνα, οκτώ πυραύλους Teseo/Otomat για αντιπλοϊκές αποστολές και τορπίλες MU90 για ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Επιπλέον, το πυροβόλο Leonardo 127mm Vulcano μπορεί να πλήξει στόχους σε απόσταση έως 100 χλμ. με ακρίβεια.

Εξοπλισμένες με ραντάρ υψηλής ανάλυσης, ηλεκτρονικά αντίμετρα (NETTUNO 4100 ECM) και συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, οι FREMM προσφέρουν πλήρη επίγνωση του πεδίου μάχης.

Μπορούν να φιλοξενήσουν δύο ελικόπτερα, ενισχύοντας τις δυνατότητες έρευνας και διάσωσης, καθώς και ανθυποβρυχιακές αποστολές.

Συγκριτικά με τις υπάρχουσες φρεγάτες του Ελληνικού Ναυτικού, όπως τις παλαιότερες Elli-class που σταδιακά αποσύρονται, οι FREMM προσφέρουν ανώτερη τεχνολογία και ισχύ πυρός, καλύπτοντας κενά σε αποστολές στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει συνεχείς προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα λόγω των εντάσεων με την Τουρκία για τα θαλάσσια σύνορα, την ΑΟΖ της Κύπρου και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.

Η παρουσία δύο σύγχρονων φρεγατών αυξάνει την αποτρεπτική ισχύ της Ελλάδας, δίνοντας τη δυνατότητα για πιο δυναμική παρουσία σε αμφισβητούμενες περιοχές.

Το Τουρκικό Ναυτικό διαθέτει επίσης σύγχρονες φρεγάτες, όπως τις κλάσης Istif και η απόκτηση των FREMM εξισορροπεί αυτή την απειλή, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τις Belharra (FDI) που ήδη αποκτά η Ελλάδα.

Η απόκτηση των FREMM ενισχύει τη συνεργασία με την Ιταλία, ενώ συνεχίζεται η στενή συνεργασία με τη Γαλλία, η οποία έχει ήδη παραχωρήσει φρεγάτες και τεχνογνωσία μέσω των Belharra.

Η απόκτηση των FREMM δεν είναι μόνο στρατιωτική αλλά και πολιτική κίνηση. Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε ισχυρότερο παίκτη στην περιοχή, ενισχύοντας τη θέση της έναντι της Τουρκίας και άλλων δυνάμεων, όπως η Αίγυπτος, που επίσης επενδύει σε φρεγάτες (MEKO A-200EN και FREMM).

Η συνεργασία με την Ιταλία και τη Γαλλία ενισχύει τη θέση της Ελλάδας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ενώ στέλνει μήνυμα υποστήριξης από ισχυρούς εταίρους έναντι της τουρκικής επιθετικότητας.

Η πιθανή μεταφορά τεχνογνωσίας και η εκπαίδευση Ελλήνων σε ιταλικά ναυπηγεία (όπως προτείνει η Fincantieri) μπορεί να ενισχύσει την εγχώρια ναυπηγική βιομηχανία, όπως έγινε με τις Belharra στα ναυπηγεία Σαλαμίνας.

Παρά τα πλεονεκτήματα, υπάρχουν και προκλήσεις καθώς το κόστος συντήρησης και εξοπλισμού των FREMM είναι υψηλό, με τις φρεγάτες να κοστίζουν περίπου 500-600 εκατομμύρια ευρώ η καθεμία.

Η Ελλάδα, παρά τη στρατηγική της επένδυση 25 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αμυντικές δαπάνες, πρέπει να διαχειριστεί προσεκτικά τους πόρους της.

Αναλυτές αμφισβητούν αν η Ελλάδα είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει αυτά τα πλοία για να διεκδικήσει ενεργά τα συμφέροντά της στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η ΑΟΖ της Κύπρου.

Η Ελλάδα εξέτασε και άλλες επιλογές, όπως τα αμερικανικά Littoral Combat Ships ή τις φρεγάτες Constellation-class, αλλά οι καθυστερήσεις και τα προβλήματα στις ΗΠΑ (π.χ. περικοπές χρηματοδότησης) κατέστησαν τις FREMM πιο ελκυστική επιλογή.

Η απόκτηση των δύο FREMM από την Ελλάδα αλλάζει τα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας τη ναυτική της ισχύ, την αποτρεπτική της δυνατότητα και τη γεωπολιτική της θέση. Παράλληλα, ενισχύει τις συμμαχίες της με την Ιταλία και τη Γαλλία, ενώ δίνει ώθηση στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της κίνησης εξαρτάται από την ικανότητα της Ελλάδας να διαχειριστεί το κόστος και να εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητες των φρεγατών σε ένα περιβάλλον υψηλών εντάσεων.