Την ώρα που το τουρκικό πολεμικό ναυτικό γιγαντώνεται συνεχίζοντας ακάθεκτα την υλοποίηση των προγραμμάτων του, το ελληνικό πολεμικό ναυτικό φαίνεται ότι μετά και την τελευταία εξαγγελία για την απόκτηση μιας τέταρτης φρεγάτας FDI HN να μπαίνει σε μια περίοδο που η ενίσχυση θα είναι μόνο ποιοτική και όχι ποσοτική μέσω μόνο προγραμμάτων αναβάθμισης υπάρχοντων μονάδων. Η όποια ενίσχυση με νέες πλώρες θα πρέπει να αναμένεται μέσα στην επόμενη δεκαετία μετά τις τελευταίες δηλώσεις του υπουργού άμυνας Νίκου Δένδια.
Στο πλαίσιο αυτό και μέχρι να κλείσουν τα μελλοντικά συμβόλαια κατασκευής νέων μονάδων η κατάσταση εκατέρωθεν του Αιγαίου το 2030 θα έχει ώς εξής:
Στις κύριες μονάδες κρούσης το πολεμικό ναυτικό θα διαθέτει τέσσερις υοερσύγχρονες φρεγάτες FDI HN, τέσσερις μερικώς (όπως φαίνεται) αναβαθμισμένες φρεγάτες ΜΕΚΟ 200 ΗΝ οι οποίες θα πλησιάζουν τα 40 έτη υπηρεσίας και τέσσερις έως έξι αναβαθμισμένες υπέργηρες φρεγάτες Kortenear οι οποίες χωρίς κάποια μερική έστω προσθήκη οπλισμού και εξοπλισμού θα έχουν πολύ μικρή επιχειρησιακή αξία απέναντυ στις σύγχρονες απειλές.
Το πρόβλημα όμως των φρεγατών Kortenear δεν είναι μόνο η έλλειψη ή η υστέρηση του υπάρχοντος οπλισμού/εξοπλισμού αλλά και η δυσκολία και το κόστος συντήρησης και διατήρησής τους σε υπηρεσία. Σίγουρα οι νέες φρεγάτες FDI HN θα δώσουν μια ανάσα στον στόλο και η αύξηση του αριθμού τους βοηθάει στο να υπάρχουν τουλάχιστον τρεις από αυτές ανά πάσα στιγμή ετοιμοπόλεμες.
Όμως ο στόλος χρειάζεται συνολική ανανέωση και παράλληλη αύξηση μονάδων ώστε να μπορεί να καλύπτει τις αυξημένες επιχειρησιακές ανάγκες που προκείπτουν από την υπεράσπιση των περιοχών ζωτικής σημασίας και των εθνικών συμφερόντων της χώρας. Η συμμετοχή της χώρας μας στα προγράμματα των EPC και Constellation τα οποία αναμένεται να αποδώσουν τις νέες μονάδες στο Π.Ν. δεν είναι ακόμη πλήρως αποσαφηνισμένη ενώ παράλληλα τα ίδια τα προγράμματα πρέπει να περάσουν τα δικά τους ορόσιμα.
Από την άλλη πλευρά του Αιγαίου η Τουρκία διαθέτει ένα σχετικά σύγχρονο στόλο με παλαιότερες εκσυγχρονισμένες μονάδες αλλά και νεότευκτες τουρκικής σχεδίαση και κατασκευής ενώ τα συστήματα και τα όπλα των πλοίων σιγά σιγά εκτουρκίζονται δίνοντας πλήρη αυτονομία στον τουρκικό στόλο. Σήμερα ο τουρκικός στόλος αποτελείται από 16 φρεγάτες, οχτώ MEKO 200TN και οχτώ κλάσης “G”, πρώην αμερικάνικες κλάσης O.H. Perry. 10 ASW κορβέτες από τις οποίες οι τέσσερις είναι κλάσης Ada του προγράμματος MilGem I τουρκικής σχεδίασης και κατασκευής με χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας και έξι παλαιότερες κλάσης Burak πρώην γαλλικές Α69.
Μετά το πέρας του προγράμματος αναβάθμισης των φρεγατών O.H.Perry με νέα ηλεκτρονικά συστήματα αλλά και την προσθήκη ενός εκτοξευτή Α/Α πυραύλων MK41 VLS σε τέσσερις από αυτές, είχαμε την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του εθνικού πλοίου MilGem το οποίο απέδωσε τέσσερις κορβέτες νέας γενιάς στο TDK. Το πρόγραμμα MilGem I, υπήρξε το όχημα για την απόκτηση εμπειρίας σχεδίασης και κατασκευής μεγάλων πιο σύνθετων ναυτικών μονάδων αλλά και των πρώτων επιτυχημένων πωλήσεων κύριων μονάδων κρούσης σε πελάτες του εξωτερικού.
Σήμερα τα δύο μεγάλα προγράμματα που τρέχουν είναι η πλήρης αναβάθμιση των νεότερων φρεγατών MEKO 200 TN Track IIA/B και η δεύτερη φάση του προγράμματος MIlGem, το MilGem II το οποίο αναφέρεται σε τέσσερις φρεγάτες γενικών καθηκόντων εκτοπίσματος 3000 τόνων, κλάσης Istanbul. Ήδη το πρώτο πλοίο της κλάσης αναμένεται να παραδοθεί μέσα στο 2023 και αποφασίστηκε η συνέχιση του προγράμματος με τα υπόλοιπα τρία πλοία. Η νέα αυτή κλάση θα αντικαταστήσει σταδιακά τις πρώτες τέσσερις μη αναβαθμισμένες φρεγάτες ΜΕΚΟ 200 ΤΝ Track I. Η νέα κλάση θα είναι εξοπλισμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου με τουρκικής σχεδίασης οπλικά συστήματα και ηλεκτρονικά. Στο μέλλον υπάρχει η πρόβλεψη για την ναυπήγηση τεσσάρων έως έξι αντιτορπιλικών AAW εκτοπίσματος 7000 τόνων. Ήδη και λόγω των κακών σχέσεων με τις ΗΠΑ είναι υπό ανάπτυξη ένας κάθετος εκτοξευτής Α/Α πυραύλων ο οποίος θα είναι εφοδιασμένος με τους πυραύλους μέσου και μεγάλου βεληνεκούς Hisar και Siper.
Σήμερα ο στόλος της Δύναμης των Ταχέων Σκαφών αποτελείται από ένα σύνολο 19 ΤΠΚ από τις οποίες οι 16 νεότερες απαρτίζουν δύο μοίρες, τις Νο1 και Νο2 ΜΤΠΚ (Μοίρα Ταχέων Περιπολικών Κατευθυνόμενων Βλημάτων). Από τις 18 ΤΠΚ, οι επτά ανήκουν στην κλάση S-VITA οι οποίες είναι οι νεότερες και πιο ισχυρές ΤΠΚ του στόλου, είναι δε και από τις πιο ισχυρά οπλισμένες ΤΠΚ στον κόσμο και σημείο αναφοράς για όλα τα νέα μοντέλα πλοίων αυτού του εκτοπίσματος που προσφέρονται από διάφορα ναυπηγεία. Ο στόλος των ΤΠΚ εκτός των S-VITA απαρτίζεται από τέσσερις εκσυγχρονισμένες γαλλικές Comb IIIA με έτος ναυπήγησης 1977-1978, τέσσερις μη εκσυγχρονισμένες γαλλικές Comb IIIΒ με έτος ναυπήγησης 1980-1982 και τρεις από τις έξι πρώην γερμανικές Type 148, παραληφθέντες ως πλεονάζον υλικό, με έτος ναυπήγησης 1973-1974.
Όπως και σήμερα έτσι και στο τέλος της δεκαετίας ο στόλος των ΤΠΚ θα παραμείνει στην ίδια κατάσταση με τη διαφορά ότι οι επτά νεότερες S-VITA θα περνάνε από πρόγραμμα αναβάθμισης μέσης ζωής. Ενώ όλες οι υπόλοιπες ΤΠΚ θα είναι ηλικίας 50-55 ετών με τις περισσότερες να φέρουν ηλεκτρονικά των τελών της δεκαετίας του 70’ αρχές του 80’. Όσον αφορά τις τουρκικές ΤΠΚ δεν διαφαίνεται να υπάρχει κάποια εξέλιξη προς το παρόν και ο στόλος τους αποτελείται από τέσσερα σκάφη της κλάσης DOGAN, τέσσερα σκάφη της κλάσης RUZGAR, δύο σκάφη της κλάσης YILDIZ και εννιά σκάφη της κλάσης KILIC. Εξ άλλου ο τουρκικός στόλος έχει στραφεί στην ναυπήγηση μεγάλων μονάδων και υποβρυχίων με ικανότητα υπεράκτιων επιχειρήσεων ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν καλύτερα τα συμφέροντα και τις βλέψεις της Τουρκίας πέρα από το στενό περιβάλλον του Αιγαίου, με στόχο την αναβαθμισης της σε περιφεριακό δρώντα στο τρίγωνο Μεσόγειος-Αφρική-Κόλπος.
Στον υποβρύχιο στόλο τα πράγματα δεν είναι καλύτερα και όπως φαίνεται μέχρι τα μέσα της δεκαετίας θα υπάρξει αισθητή διαφορά δυναμικότητας μεταξύ των δύο χωρών. Αυτό γιατί την ώρα που το πολεμικό ναυτικό μας θα προχωρά στην απόσυρση μονάδων χωρίς αντίστοιχη αντικατάσταση, το τουρκικό πολεμικό ναυτικό θα εντάσσει σε υπηρεσία νέες υπερσύγχρονες μονάδες γερμανικής και τουρκικής σχεδίασης. Στον αντίποδα, τα ελληνικά Τ-214 ΗΝ θα περνάνε από πρόγραμμα αναβάθμισης μέσης ζωής. Ως εκ τούτου, την ώρα που ο ελληνικός υποβρύχιος στόλος θα απαρτίζεται από μόλις πέντε αξιόμαχα υποβρύχια εκ των οποίων τουλάχιστον το ένα θα βρίσκεται εκτός λειτουργίας και σε κατάσταση αναβάθμισης η Τουρκία αναμένεται να έχει σε υπηρεσία έξι Τ-214 ΤΝ, τέσσερα Τ-209/1400 αναβαθμισμένα και τέσσερα Τ-209/1400Mod αναβαθμισμένα επίσης.
Τέλος να σημειώσουμε την ύπαρξη του TCG Anadolu που μαζί με τα μεταφερόμενα πτητικά μέσα είναι το μακρύ χέρι της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής. Ο αεροπορικός βραχίωνας του τουρκικού ναυτικού συνεχώς αναβαθμίζεται αποκτώντας ολοένα και περισσότερες επιθετικές δυνατότητες πέραν των ανθυποβρυχιακών ικανοτήτων των ΑΦΝΣ και Α/Υ ελικοπτέρων του. Από την άλλη το πρόγραμμα αναβάθμισης των ελληνικών P-3B αδυνατεί να αποδώσει το πρώτο αεροσκάφος σε υπηρεσία εννέα χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης. Παράλληλα αναβαθμίζεται κάθετα ο στόλος των Α/Υ ελικοπτέρων με την παραλαβή των πρώτων MH-60R και την επαναφορά σε υπηρεσία των παλαιότερων ελικοπτέρων του τύπου. Όμως και εδώ τα νέα ελικόπτερα δεν έρχονται με όλα τα όπλα τους λόγω περιορισμού του κόστους.
Παρ’ όλες τις τελευταίες εξαγγελίες για τα προγράμματα του Π.Ν., φαίνεται ότι η δεκαετής οικονομική κρίση και ο αυτοαφοπλισμός αρχίζουν να δείχνουν τα σημάδια τους γιατί όπως έχουμε αναλύσει και σε παλαιότερο άρθρο μας τα κόστη για εξοπλιστικά προγράμματα που έπρεπε να διανεμηθούν στο βάθος της περασμένης δεκαετίας τώρα με την οικονομία σε διαρκή προσπάθεια ανάκαμψης δεν είναι εφικτή η διάθεση περισσότερων πόρων ώστε να καλυφθεί μέρος των αδήριτων αναγκών οι οποίες συν τω χρόνω έχουν πολλαπλασιαστεί.