Τετραπλή ενίσχυση των συντάξεων θα έχουν από τον φθινόπωρο και έως το τέλος
Ιανουαρίου του 2025 2,5 εκατ. συνταξιούχοι από τις αλλαγές που έρχονται στον
τρόπο αύξησης των συντάξεων λόγω της νέας βάσης υπολογισμού από το 2025, το
νέο επίδομα προσωπικής διαφοράς, την κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης στις
επικουρικές συντάξεις και την αλλαγή του τρόπου παρακράτησης στις κύριες
συντάξεις. Επιπλέον, αλλάζει ο τρόπος αύξησης των εισφορών για 1,5 εκατ.
ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο οικονομικό επιτελείο συζητείται η μερική επαναφορά
του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ), που θα συνδυαστεί με τις αλλαγές
στον τρόπο υπολογισμού των αυξήσεων στο μέρος της ανταποδοτικής σύνταξης από
το νέο έτος, την εξαγγελία του οποίου θα κάνει στην ΔΕΘ ο πρωθυπουργός.
Με τον νόμο Κατρούγκαλου, ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης για
κάθε νέο συνταξιούχο γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές έτσι όπως
διαμορφώνονται από το 2002 και μετά προσαυξημένες κατ’ έτος με την μεταβολή
του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Σημειωτέον ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι
θετικές τιμές του πληθωρισμού και όχι οι αρνητικές. Ο δείκτης θα βγαίνει από
τον μέσο όρο των αυξήσεων μισθών για το σύνολο των εργαζομένων.
Όσο υψηλότερες είναι οι αυξήσεις μισθών τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το
ποσοστό αύξησης που θα έχουν οι ασφαλισμένοι στις συντάξιμες αποδοχές τους
και ένα μέρος της αύξησης θα περάσει στην ανταποδοτική σύνταξη.
Έτσι, από το νέο έτος οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν
τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, παύουν να αυξάνονται με τον
πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του Δείκτη μισθών όλων
των εργαζομένων. Αν το 2024 ο δείκτης μισθών καταγράψει αύξηση 3,5%, αυτό το
ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπόψη για την ανταποδοτική
σύνταξη όσων αποχωρήσουν το 2025.
Για παράδειγμα ένα ασφαλισμένος που σήμερα έχει συντάξιμο μισθό 1.700 ευρώ
και σκοπεύει να συνταξιοδοτηθεί το 2025 με 40 έτη ασφάλισης, θα έχει αύξηση
3,5% στον συντάξιμο μισθό ο οποίος θα διαμορφωθεί στα 1.760 ευρώ και
ανταποδοτική σύνταξη 890 ευρώ. Αν οι αποδοχές του αυξάνονταν με τον
πληθωρισμό –όπως σήμερα- ο μισθός θα ήταν 1.740 ευρώ και η ανταποδοτική
σύνταξη 870 ευρώ.
Με τον δείκτη μισθών η αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης μπορεί να είναι
μεγαλύτερη σε σύγκριση με την αύξηση που θα προέκυπτε αν η μεταβολή των
συντάξιμων αποδοχών συνεχιζόταν να γίνεται με βάση τον πληθωρισμό.
Νέα προσωπική διαφορά
Η δεύτερη ενίσχυση των συντάξεων αφορά στην χορήγηση επιδόματος μέσα στον
Δεκέμβριο το οποίο θα είναι κλιμακωτό από 100-200 ευρώ και θα λάβουν οι
770.000 σήμερα συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά.
Η προσωπική διαφορά αφορά όσους συνταξιοδοτήθηκαν ως το 2016, όπου με το
νόμο Κατρούγκαλου η σύνταξή τους επανυπολογίστηκε και εφόσον ήταν μικρότερη
από αυτή που ελάμβανε ο συνταξιούχος, αντί να περικοπεί, θεσπίστηκε η
προσωπική διαφορά που αποτελεί μέρος της σύνταξης, καταβάλλεται κανονικά,
αλλά στερεί από τους συνταξιούχους τις ετήσιες αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του ΕΦΚΑ έως το 2027 θα εξαλειφθεί η
προσωπική διαφορά σε άλλους 450.000 συνταξιούχους, οι οποίοι σήμερα
καταγράφουν υπόλοιπο διαφοράς γύρω στα 70 ευρώ.
Κατάργηση της ΕΑΣ στις επικουρικές συντάξεις
Οι αυξήσεις θα επέλθουν και από την κατάργηση της εισφοράς στις επικουρικές
συντάξεις και τη μείωση του ποσοστού παρακράτησης στις κύριες συντάξεις που
αφορούν 550.000 συνταξιούχους με συντάξεις από 1.400 ευρώ και άνω.
Στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί μέχρι τον Οκτώβριο στη Βουλή από την υπουργό
Εργασίας Νίκη Κεραμέως, θα προβλέπεται η εφαρμογή της νέας ΕΑΣ από το
2025 με την κατάργηση της εισφοράς στις επικουρικές συντάξεις, γεγονός που
θα επιφέρει αυξήσεις στους παλιούς συνταξιούχους της τάξης των 10-120 ευρώ
μηνιαίως.
Ταυτόχρονα θα έχουν επιπλέον αύξηση και στις κύριες συντάξεις με την αλλαγή
του τρόπου παρακράτησης, ώστε η μείωση να μην επιβάλλεται στο σύνολο του
ποσού από τα 1401 ευρώ και πάνω αλλά στο υπερβάλλον της διαφοράς ποσό. Για
παράδειγμα, σύνταξη 1.600 ευρώ, έχει παρακράτηση 3%, η οποία επιβάλλεται σε
όλο το ποσό και είναι 48ευρώ. Αν όμως επιβάλλεται μόνο στο ποσό που
υπερβαίνει τα 1.400, δηλαδή στα 200 ευρώ με έναν κάπως αυξημένο συντελεστή –
π.χ. 10% – τότε το ποσό της εισφοράς είναι 20 ευρώ με τα υπόλοιπα 28 ευρώ να
μπαίνουν ως αύξηση στο πορτοφόλι του συνταξιούχου.
Η δεύτερη επιλεγείσα λύση, είναι πιο πολύπλοκη και αφορά τη μείωση των
συντελεστών της ΕΑΣ από το δεύτερο κλιμάκιο και πάνω, μέσω της δημιουργίας
νέων ποσοστών παρακράτησης, αντίστοιχο με αυτόν της φορολογικής διοίκησης.
Με βάση το σενάριο αυτό θα επιβάλλεται κράτηση 15% από τα 1.400- 2.000 ευρώ
(κράτηση κλίμακας ως 90 ευρώ). Κράτηση 20% για ποσά συντάξεων από
2.000-2.500 ευρώ και 25% από τα 2.500 ευρώ και άνω.
Σύνδεση εισφορών και αυξήσεων
Αλλαγή και στον τρόπο αύξησης των εισφορών για επαγγελματίες και αγρότες,
φέρνει το νέο έτος με τη σύνδεση εισφορών με τις αυξήσεις μισθών το 2025.
Με βάση το νέο σύστημα καθορισμού των εισφορών, αντί να αυξάνονται κάθε
χρόνο κατά το ποσοστό αύξησης του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους, από το
2025 και εφεξής θα συνδεθούν με τις αυξήσεις των μισθών του προηγούμενου
έτους. Αν οι μισθοί αυξηθούν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 4% για το 2024, τότε
θα αυξηθούν κατά 4% και οι εισφορές των επαγγελματιών για το 2025.
Το νέο σύστημα έχει θετικά και αρνητικά σημεία, καθώς ενδέχεται να προκύψουν
μεγαλύτερες αυξήσεις εισφορών αν οι μισθοί αυξάνονται πιο πάνω από τον
πληθωρισμό. Στα θετικά είναι ότι η αύξηση των εισφορών με το ποσοστό αύξησης
των μισθών θα οδηγήσει και σε καλύτερες συντάξεις στην περίπτωση που οι
ονομαστικοί μισθοί θα αυξάνονται πιο πάνω από τον πληθωρισμό.