Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Με ανάρτηση του τουρκικού Υπουργείου Αμύνης στις 29 Ιουνίου για εκπαιδευτικές
δραστηριότητες, επιβεβαιώθηκε η συγκρότηση της 2ας Ταξιαρχίας Πεζοναυτών από
το Τουρκικό Ναυτικό. Ο Σχηματισμός με έδρα το Μπιουγιουκαραγάτς στην
Μαρμαρίδα, της επαρχίας Μούγλων/Ακσάζ, υπάγεται στην Διοίκηση Δυνάμεων
Αμφιβίων Επιχειρήσεων. Η τελευταία εδρεύει στην Φώκαια, όπου και η 1η
Ταξιαρχία Πεζοναυτών.
Η συγκρότηση δεύτερης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών ενισχύει τις επιχειρησιακές
δυνατότητες του Τουρκικού Ναυτικού στον τομέα του Νοτίου Αιγαίου και της
Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα. Ειδικότερα για την Ελλάδα, αυξάνει σοβαρά την
απειλή συνολικώς και ειδικώς στην Δωδεκάνησο, εξασφαλίζοντας προϋποθέσεις
ευχερέστερης εκτελέσεως δύο αμφιβίων αποβατικών επιχειρήσεων ταυτοχρόνως
μεγάλης κλίμακος.
Η προετοιμασία για την συγκρότηση της δεύτερης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών
εξελίχθηκε τα τελευταία έτη, αρχικώς με την συγκρότηση επιπλέον ταγμάτων υπό
την 1η Ταξιαρχία Πεζοναυτών, τα οποία εν συνεχεία εντάχθηκαν στην νέο
Σχηματισμό. Η εξέλιξη, μπορεί να ερμηνευθεί και ως “απάντηση” στην έμφαση που
απέδωσε η ελληνική στρατιωτική ηγεσία τα τελευταία έτη στην ενίσχυση των
δυνάμεων αντιδράσεως – ενισχύσεως για τον Νότιο Τομέα, με την ενίσχυση της 5ης
Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας.
Η 5η Α/Μ ΤΑΞ εδρεύει στα Χανιά και αρχικώς διέθετε μόνο ένα τάγμα ενεργό, το
547 Α/Μ Τάγμα Πεζικού στο Ρέθυμνο. Από το 2020 όμως, ενεργοποιήθηκε αρχικώς το
545 Τάγμα Πεζικού, που μέχρι τότε ήταν επιστρατευόμενο κι ακολούθησαν τα 546
και 548 Α/Μ Τάγματα Πεζικού. Όπως έχει σημειώσει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, η 5η Α/Μ
ΤΑΞ υπάγεται στην ΑΣΔΕΝ κι έχει ρόλο οργανικής εφεδρείας.
Σοβαρή διαφορά δυνάμεων, είναι ότι οι δύο Ταξιαρχίες Πεζοναυτών του Τουρκικού
Ναυτικού είναι αμιγώς επαγγελματικές και με πλήρη επάνδρωση ενώ οι ενεργές
μονάδες του Ελληνικού Στρατού στηρίζονται σε στρατεύσιμους και έχουν μέσο
επίπεδο επανδρώσεως. Αυτό συνεπάγεται μικρότερο χρόνο προετοιμασίας για τις
τουρκικές δυνάμεις, οι οποίες έχουν επιθετικό προσανατολισμό, και σοβαρό
πλεονέκτημα.
Η εξέλιξη που συνιστά σοβαρή αύξηση της απειλής στην περιοχή της Δωδεκανήσου,
“υπενθυμίζει” τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ευρισκόμενες σε
αμυντική διάταξη δυνάμεις της ΑΣΔΕΝ και του Ελληνικού Στρατού γενικότερα.
Δεδομένου δε, ότι το 2021 πραγματοποιήθηκαν μεταβολές στο καθεστώς μονάδων των
Ειδικών Δυνάμεων, οι οποίες είτε καταργήθηκαν είτε περιέπεσαν σε πολύ χαμηλή
επάνδρωση, αυξάνεται η απαίτηση για λήψη μέτρων. Κι αν η περίπτωση της 5ης Α/Μ
ΤΑΞ αφορά τις δυνάμεις αντιδράσεως – ενισχύσεως, είναι σαφές ότι πολύ μεγάλη
σημασία έχουν οι επιτόπου ευρισκόμενες δυνάμεις νησιωτικών φρουρών, που θα
πρέπει να ανταποκριθούν πρώτες σε μία ενέργεια πεζοναυτών του εχθρού.
Οι μεταβολές στις μονάδες Ειδικών Δυνάμεων, κρίθηκαν απαραίτητες λόγω των
κενών στην επάνδρωση από την μικρής διάρκειας θητεία. Η κυβέρνηση αποφάσισε
“εικονική” μόνο αύξηση της θητείας στους 12 μήνες, δεδομένου ότι αυτή
παραμένει στους 9 μήνες για τις μονάδες Ειδικών Δυνάμεων και τις μονάδες των
πρόσω. Η ανάγκη αυξήσεως της θητείας των στρατευσίμων, είναι πρόδηλη αλλά
εκτός συζητήσεως για την κυβέρνηση.
Εφόσον η ενεργός δύναμη στρατευσίμων δεν αυξάνεται, οι μονάδες του Ελληνικού
Στρατού παραμένουν με μέτρια ή χαμηλά ποσοστά επανδρώσεως, με σοβαρές
επιπτώσεις στην ικανότητα ομαλής λειτουργίας – εκπαιδεύσεως σε καιρό
ειρήνης, άρα και στην ετοιμότητα και το αξιόμαχό τους. Η ενίσχυση με
πρόσληψη ΟΒΑ και ΕΠΟΠ, που τα τελευταία έτη επανεκκίνησε, βελτιώνει την
κατάσταση αλλά οριακώς μόνο και τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται από την
είσοδο μειωμένου αριθμού σπουδαστών στις παραγωγικές σχολές, υπονομεύουν την
όλη προσπάθεια.
Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, προγραμματίζονται οργανωτικές
ανακατατάξεις και “συγχωνεύσεις” μονάδων, που και πάλι, δεν μπορούν να
θεωρηθούν τομές.
Εφόσον αυτή είναι η κατάσταση, επόμενα πεδία αναζητήσεως λύσεων είναι η
Εθνοφυλακή και οι εφεδρείες. Σε αμφότερες, οι όποιες παρεμβάσεις είναι
μικρού αντικτύπου μέχρι σήμερα. Για την περίπτωση των εφεδρειών, απαιτούνται
δραστικότερες λύσεις, στο πνεύμα της εισόδου του στοιχείου του
ημιεπαγγελματισμού, όπως αυτό έχει εισαχθεί στον ενεργό στρατό. Αυτό
σημαίνει ότι με σημείο εκκινήσεως τις Ειδικές Δυνάμεις και προκειμένου να
καλυφθούν τα κενά από τις μεταβολές στις ενεργές μονάδες τους, θα πρέπει να
αναζητηθεί ένα διαφορετικό μοντέλο οργανώσεως κάποιων εφεδρικών μονάδων, επί
ημιεπαγγελματικής βάσεως, ώστε να προκύπτει υψηλότερος βαθμός ετοιμότητος
και αξιόμαχου.
Πάντως η ενίσχυση της απειλής λόγω συγκροτήσεως και δεύτερης τουρκικής
Ταξιαρχίας Πεζοναυτών, βοηθάει να γίνει αντιληπτό ότι η ενίσχυση ενός
στρατεύματος δεν στηρίζεται μόνο στις προμήθειες νέων όπλων αλλά είναι
συνδυασμός και της οργανώσεως δυνάμεων με βάση το διαθέσιμο δυναμικό. Στην
Ελλάδα, αμφότερα είχαν παραμεληθεί λόγω μειωμένων επενδύσεων στην Εθνική
Άμυνα. Η από το 2021 αύξηση των αμυντικών δαπανών, επικεντρώθηκε κυρίως στις
προμήθειες νέων όπλων αλλά αυτό που προκύπτει, είναι ότι απαιτούνται ακόμη
περισσότερες παρεμβάσεις και τομές, στον τομέα της οργανώσεως δυνάμεων και
του προσωπικού.