Η Αρμενία ξεκίνησε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες τη
Δευτέρα. Αυτό δείχνει τη σταδιακή ενίσχυση των σχέσεων με τις Ηνωμένες
Πολιτείες και άλλους δυτικούς εταίρους, σε βάρος των σχέσεων με έναν
μακροχρόνιο σύμμαχο – τη Μόσχα.
Σύμφωνα με τη διοίκηση του αμερικανικού στρατού Ευρώπης και Αφρικής, κοινές
ασκήσεις θα πραγματοποιηθούν φέτος στις 15-24 Ιουλίου. «Eagle Partner» με τη
συμμετοχή Αμερικανών και Αρμενίων στρατιωτών στο αρμενικό έδαφος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκπροσωπούνται στους ελιγμούς από στρατιώτες του
αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη και την Αφρική και την Εθνική Φρουρά από το
Κάνσας.
Η προηγούμενη έκδοση των ασκήσεων «Eagle Partner» πραγματοποιήθηκε τον
Σεπτέμβριο του 2023, λίγο πριν το λεγόμενο Τρίτο Πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Στη συνέχεια, η Ρωσία εξέφρασε τις ανησυχίες της για την αρμενική συνεργασία
με τις Ηνωμένες Πολιτείες και καταδίκασε τις ασκήσεις.
«Οι ασκήσεις θα βασιστούν στην κοινή ικανότητα της Αρμενίας και των Ηνωμένων
Πολιτειών να διεξάγουν ειρηνευτικές επιχειρήσεις πραγματοποιώντας εκπαίδευση
με πραγματικά πυρά και σταθεροποίηση. Η διεξαγωγή αυτής της εκπαίδευσης
επιτρέπει στους στρατιώτες και των δύο εθνών να εξοικειωθούν ο ένας με τον
εξοπλισμό του άλλου», διαβάζουμε σε δήλωση του αμερικανικού στρατού Ευρώπης
και Αφρικής.
Ο ακριβής αριθμός των στρατιωτών που συμμετέχουν σε ασκήσεις διατήρησης της
ειρήνης είναι προς το παρόν άγνωστος, αλλά η περσινή έκδοση αφορούσε περίπου
85 Αμερικανούς στρατιώτες και περίπου 175 Αρμένιους.
«Ο στόχος των στρατιωτικών ασκήσεων «Eagle Partner» είναι να αυξηθεί η
διαλειτουργικότητα των μονάδων που συμμετέχουν σε διεθνείς ειρηνευτικές
αποστολές», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Αρμενίας Σουρέν Παπικιάν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Εθνική Φρουρά του Κάνσας συνεργάζεται με την Αρμενία
από το 2003 στο πλαίσιο του προγράμματος Συνεργασίας για την Ειρήνη του
Υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η Αρμενία επιλέγει τη Δύση;
Η φιλοδυτική στροφή στην πολιτική της Αρμενίας μπορούσε να γίνει αντιληπτή ήδη
το 2020, αφού η αρμενική πλευρά έχασε τον Δεύτερο Πόλεμο του Καραμπάχ.
Στη συνέχεια, μετά από αρκετές ημέρες μαχών τον Σεπτέμβριο του 2022, το
Αζερμπαϊτζάν επιτέθηκε σε στόχους στην Αρμενία και επρόκειτο να καταλάβει
μέρος του εδάφους της, κάτι που – παρά τις συμμαχικές δεσμεύσεις – δεν οδήγησε
σε αντίδραση από τη Ρωσία ή τον Οργανισμό Συλλογικής Συνθήκης Ασφάλειας. Το
Ερεβάν αποφάσισε τότε να συνεργαστεί στενότερα με δυτικούς θεσμούς και χώρες.
Ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση των σχέσεων με τους δυτικούς
εταίρους ήταν η σύνοδος κορυφής με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών των
Ηνωμένων Πολιτειών Άντονι Μπλίνκεν, της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του πρωθυπουργού της Αρμενίας Νίκολα Πασινιάν, η
οποία πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους στις Βρυξέλλες.
Σε αυτήν, οι συμμετέχοντες υποστήριξαν τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες του
Ερεβάν, δήλωσαν βοήθεια για τις μεταρρυθμίσεις και την οικονομική ανάπτυξη της
Αρμενίας και ανακοίνωσαν ειδική οικονομική στήριξη.
Επιπλέον, η Αρμενία ενίσχυσε τη στρατιωτική συνεργασία με τη Γαλλία και την
Ινδία, και στα μέσα Μαρτίου του τρέχοντος έτους ο υπουργός Εξωτερικών Αραράτ
Μιρζογιάν δήλωσε ότι το Ερεβάν εξετάζει το ενδεχόμενο ένταξης στην Ε.Ε.
Στις 12 Ιουνίου, ο πρωθυπουργός Νίκολα Πασινιάν δήλωσε επίσης στο κοινοβούλιο
ότι η Αρμενία θα αποχωρήσει από τον Οργανισμό της Συνθήκης Συλλογικής
Ασφάλειας σε «κατάλληλη στιγμή».
Στην πράξη, το Ερεβάν ανέστειλε τις εργασίες εντός του CSTO,
συμπεριλαμβανομένων: αρνήθηκε να συμμετάσχει στον προϋπολογισμό και ακύρωσε τη
συμμετοχή της στις φετινές ασκήσεις.
Στην κατάσταση των σημαντικών απειλών από το άμεσα ισχυρότερο Αζερμπαϊτζάν, οι
εντάσεις μεταξύ Ερεβάν και Άγκυρας, καθώς και η έλλειψη εγγυήσεων ασφαλείας
από τη Ρωσία, η οποία απορροφάται από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, η κίνηση της
αρμενικής κυβέρνησης να κατευθύνει στρατηγικά την πολιτική της προς η Δύση
φαίνεται να είναι πιο κατανοητή.
Αξίζει επίσης να προστεθεί ότι η κοινωνία στην Αρμενία γίνεται επίσης όλο και
πιο φιλοδυτική.
Σύμφωνα με έρευνα του Διεθνούς Ρεπουμπλικανικού Ινστιτούτου (IRI), που
διεξήχθη τον Δεκέμβριο του 2023, το 66% των ερωτηθέντων αξιολόγησε τις σχέσεις
μεταξύ του Ερεβάν και της Μόσχας ως κακές ή πολύ κακές και το 31% ως πολύ
καλές ή καλές.
Στη λίστα των χωρών που αποτελούν πολιτική απειλή για την Αρμενία, η Ρωσία
βρίσκεται στην τρίτη θέση (μετά το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία) και μεταξύ
των χωρών που αποτελούν οικονομική απειλή για την Αρμενία – στη δεύτερη θέση
(μετά την Τουρκία).
Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι παρά τις αισθητά ψυχραινόμενες σχέσεις με τη
Μόσχα και την απόφαση να αποσυρθούν τα ρωσικά συνοριακά στρατεύματα (υπαγόμενα
στο FSB) από το αεροδρόμιο του Ερεβάν φέτος, η Ρωσία εξακολουθεί να διατηρεί
σημαντική στρατιωτική παρουσία στην Αρμενία.
Παραδείγματα περιλαμβάνουν την 102η Στρατιωτική Βάση στο Gyumri (θα είναι
επιχειρησιακή έως το 2044) και μονάδες συνοριακών στρατευμάτων στα σύνορα με
την Τουρκία και το Ιράν.
Η Ρωσία διαθέτει επίσης σημαντικά περιουσιακά στοιχεία σε βασικούς τομείς της
αρμενικής οικονομίας, όπως η ενέργεια και οι μεταφορές, και παραμένει ο κύριος
εμπορικός εταίρος της Αρμενίας, κυριαρχώντας τόσο στις αρμενικές εισαγωγές όσο
και στις εξαγωγές.
Επιπλέον, η θέση του νέου υπουργικού συμβουλίου των Ηνωμένων Πολιτειών
απέναντι στο ζήτημα του Καυκάσου παραμένει αμφίβολη, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ
κερδίσει τις προεδρικές εκλογές. Όλα δείχνουν ότι ο μελλοντικός πρόεδρος θα
επικεντρώσει δυνητικά την εξωτερική του πολιτική κυρίως στην περιοχή
Ινδο-Ειρηνικού.
Όπως σημειώνει το Κέντρο Ανατολικών Μελετών, η πιθανή έξοδος της Αρμενίας από
τον CSTO δεν εξαλείφει τη διμερή στρατιωτική συνεργασία με τη Ρωσία.
Επιπλέον, σε αυτό το σημείο, η επίσημη αποχώρηση από τον ρωσικό έλεγχο
οργάνωσης δεν θα απέφερε απτά οφέλη στην Αρμενία και θα προκαλούσε μόνο
πρόσθετες εντάσεις στις σχέσεις με τη Μόσχα.
—
The Hellenic Information Team