Η μία μετά την άλλη, οι Ένοπλες Δυνάμεις των χωρών της Δύσης υιοθετούν πολλές
τεχνολογίες της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligent – AI) επενδύοντας
παράλληλα μεγάλο μέρος των πόρων από τους προϋπολογισμούς. Το σύγχρονο πεδίο
μεταβάλλεται με ραγδαίους ρυθμούς και το αύριο δεν είναι τόσο μακριά όσο
ορισμένοι φαντάζονται
Του Χρήστου Μαζανίτη
Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) να φέρει ανατροπές στο σύγχρονο πεδίο; Η
απάντηση που δίνει η επιστημονική κοινότητα είναι «ναι» αλλά θέτουν ζητήματα
που δεν μπορούν να ξεπεράσουν.
«Η τεχνολογία δεν μπορεί να εξαλείψει το δίλημμα ασφαλείας που έχει τις ρίζες
της στη συστημική διεθνή αβεβαιότητα» υποστηρίζει με άρθρο του στο National
Interest ο Nishank Motwani, Ανώτερος Αναλυτής στο Ινστιτούτο Στρατηγικής
Πολιτικής της Αυστραλίας, επικεφαλής του χαρτοφυλακίου AUKUS, και υπότροφος μη
μόνιμος κάτοικος στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής.
Το ερώτημα που θέτει και προσπαθεί να δώσει απάντηση ο διακεκριμένος αναλυτής
είναι εάν η ΤΝ μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις και να προκαλέσει ακόμη πιο
βίαιες αντιδράσεις, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι η μόχλευση της ΤΝ είναι πιθανό να
ενισχύσει την προκατάληψη ότι η στρατιωτική στάση ενός ανταγωνιστή αντανακλά
όλο και περισσότερο έναν επιθετικό και όχι έναν αμυντικό προσανατολισμό. Η
ενίσχυση των προκαταλήψεων θα μπορούσε να σημαίνει ότι θα γίνει πιο δύσκολο
για τη διπλωματία να διαδραματίσει ρόλο στην αποκλιμάκωση των εντάσεων.
Η εγγενής έλλειψη επεξήγησης της τεχνητής νοημοσύνης, ακόμη και σε καλοήθεις
εφαρμογές, αποτελεί σημαντική πρόκληση καθώς ενσωματώνεται όλο και περισσότερο
σε στρατιωτικές δυνατότητες που έχουν τη δύναμη να κάνουν τεράστιο κακό. Οι
υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα πρέπει να ασχοληθούν με την ερμηνεία της
επιθετικής-αμυντικής εξίσωσης των ομολόγων τους εν μέσω αυτής της ασάφειας.
Για παράδειγμα, φανταστείτε εάν μια σουίτα AI Intelligence, Surveillance and
Reconnaissance (IRS) που παρακολουθεί κινεζικές στρατιωτικές ασκήσεις στη
Θάλασσα της Νότιας Κίνας ανέλυε τις ασκήσεις ως προοίμιο για επίθεση στην
Ταϊβάν και συνιστούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες να αναπτύξουν ομάδες
αερομεταφορέων για να αποτρέψουν την κίνηση. Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στις
ΗΠΑ εμπιστεύονται τη σύσταση επειδή η σουίτα AI ISR έχει επεξεργαστεί πολύ
περισσότερα δεδομένα από ό,τι θα μπορούσαν οι άνθρωποι και εφαρμόζει τη
σύσταση. Ωστόσο, το Πεκίνο δεν μπορεί να είναι σίγουρο αν η κίνηση των ΗΠΑ
είναι απάντηση στις στρατιωτικές ασκήσεις του ή προορίζεται για άλλους
σκοπούς. Η κινεζική ηγεσία είναι επίσης αβέβαιη για το πώς έφτασαν οι Ηνωμένες
Πολιτείες σε αυτήν την απόφαση και ποιες είναι οι προθέσεις τους, κάτι που
προσθέτει περισσότερη ομίχλη στην ερμηνεία της για τα αμερικανικά στρατηγικά
κίνητρα και τον βαθμό στον οποίο αυτά τα κίνητρα ενημερώνονται από τις
συμβουλές της AI έναντι της ανθρώπινης γνώσης. Μια τέτοια δυναμική θα ενίσχυε
τις εσφαλμένες αντιλήψεις και θα καθιστούσε εγγενώς πιο δύσκολη την αποτροπή
μιας επικίνδυνης σπείρας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κινητική σύγκρουση.
Μια άλλη πιεστική ανησυχία είναι εάν η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να
επιδεινώσει τον σχηματισμό εικόνων του εχθρού, προκαλώντας εκτιμήσεις
χειρότερων σεναρίων που χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν την τιμωρία ή
τη βία. Αυτός ο κίνδυνος δεν είναι υποθετικός. Τα μεροληπτικά δεδομένα στην
αστυνόμευση βάσει δεδομένων έχουν οδηγήσει σε δυσανάλογη στόχευση των
μειονοτήτων . Στον στρατιωτικό τομέα, η αλγοριθμική μεροληψία, που προκύπτει
από τη συλλογή δεδομένων, την εκπαίδευση και την εφαρμογή, θα μπορούσε να έχει
θανατηφόρες συνέπειες. Οι άνθρωποι μπορεί να διαμορφώνουν την τεχνητή
νοημοσύνη, αλλά η νέα τεχνολογία μπορεί, με τη σειρά της, να διαμορφώσει τη
μελλοντική τους λήψη αποφάσεων.
Η μονιμότητα της αβεβαιότητας στο διεθνές κρατικό σύστημα σημαίνει ότι οι
αντιλήψεις θα παραμείνουν προκαταλήψεις. Καμία τεχνική επιδιόρθωση,
συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, δεν μπορεί να παρακάμψει αυτές
τις βαθιές ανθρώπινες ανασφάλειες. Οι γνωστικές εικόνες, που σημαίνει την
αντίληψη ενός ηθοποιού για το αντίστοιχο τους, δεν μπορούν να περιοριστούν σε
δεδομένα, ανεξάρτητα από το πόσο εξελιγμένα είναι τα σύνολα δεδομένων
πολλαπλών διανυσμάτων που τροφοδοτούν την ικανότητα AI, εν μέρει επειδή τα
δεδομένα δεν μπορούν να αποτυπώσουν τη μοναδική αίσθηση οποιασδήποτε
συγκεκριμένης κατάστασης.
Έτσι, παρά τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης να ενισχύσει τις
στρατιωτικές ικανότητες βελτιώνοντας την επίγνωση της κατάστασης, τη στόχευση
ακριβείας και τη γρήγορη λήψη αποφάσεων, δεν μπορεί να εξαλείψει το δίλημμα
ασφαλείας που έχει τις ρίζες της στη συστημική διεθνή αβεβαιότητα. Στην
καλύτερη περίπτωση, η αυξημένη υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης σε πολιτικές,
αμυντικές και στρατιωτικές δομές από φορείς παγκοσμίως θα μπορούσε να οδηγήσει
σε περίπου τις ίδιες αντιλήψεις.
Ωστόσο, θα πρέπει επίσης να είμαστε προετοιμασμένοι για μεγαλύτερη αστάθεια
καθώς τα κράτη αγωνίζονται να προηγηθούν των ανταγωνιστών τους, πεπεισμένα ότι
η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να επιταχύνει τη θέση τους στο διεθνές κρατικό
σύστημα, ενισχύοντας το δίλημμα ασφαλείας. Ως αποτέλεσμα, τα κράτη συχνά
προετοιμάζονται για το χειρότερο, καθώς δεν μπορούν ποτέ να γνωρίζουν
πραγματικά τις προθέσεις του ανταγωνιστή τους.
Μια κεντρική πρόκληση έγκειται στην αποτελεσματική επικοινωνία των δυνατοτήτων
που βασίζονται σε αλγόριθμους. Δεν υπάρχει ισοδύναμο της μέτρησης της
ικανότητας τεχνητής νοημοσύνης σε πλατφόρμες φυσικών όπλων, όπως τανκς,
πύραυλοι ή υποβρύχια, κάτι που αυξάνει μόνο την αβεβαιότητα σε όρους
αποτροπής.
Τρίτον, η τέχνη της πειθούς είναι επίσης πιθανό να γίνει πιο περίπλοκη με την
υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης. Οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη έχουν
ήδη δείξει τη δύναμη των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να πείσουν
τους ανθρώπους να αγοράζουν προϊόντα, να παρακολουθούν βίντεο και να πέφτουν
πιο βαθιά στους θαλάμους ηχούς τους . Καθώς τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης
γίνονται πιο εξατομικευμένα, πανταχού παρόντα και προσβάσιμα, μεταξύ άλλων σε
περιβάλλοντα υψηλής ταξινόμησης και ευαισθησίας, υπάρχει ο κίνδυνος οι
προκαταλήψεις των υπευθύνων λήψης αποφάσεων να επηρεάσουν τον τρόπο με τον
οποίο διαμορφώνουν τις δικές τους πραγματικότητες και τρόπους δράσης.
Οι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες αρέσκονται να πιστεύουν ότι ελέγχουν τα
περιβάλλοντα πληροφοριών τους. Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να
αλλάξει ποιοτικά τις εμπειρίες τους, καθώς και αυτοί θα υπόκεινται σε
ποικίλους βαθμούς ισχυρών εκστρατειών παραπληροφόρησης και παραπληροφόρησης
από τους αντιπάλους τους. Ως εκ τούτου, η δέσμευσή μας με την τεχνητή
νοημοσύνη και τα εργαλεία πειθούς που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη
πιθανότατα θα επηρεάσει το δικό μας περιβάλλον πληροφοριών, επηρεάζοντας τον
τρόπο με τον οποίο ασκούμε και ανταποκρινόμαστε στη δυναμική του
καταναγκασμού.
Η αυξανόμενη υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης στον στρατιωτικό τομέα θέτει
σημαντικές προκλήσεις στις πρακτικές αποτροπής. Η έλλειψη επεξήγησης της
τεχνητής νοημοσύνης καθιστά δύσκολο για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να
ερμηνεύσουν με ακρίβεια τις προθέσεις των ομολόγων τους, αυξάνοντας τον
κίνδυνο λανθασμένης αντίληψης και κλιμάκωσης. Η έγκαιρη υιοθέτηση της τεχνητής
νοημοσύνης μπορεί να ενισχύσει τις εικόνες και τις προκαταλήψεις του εχθρού,
ενισχύοντας τη δυσπιστία και πιθανώς πυροδοτώντας συγκρούσεις. Ενώ η τεχνητή
νοημοσύνη ενισχύει ένα ευρύ φάσμα στρατιωτικών δυνατοτήτων, δεν μπορεί να
εξαλείψει την υποκείμενη ανασφάλεια που τροφοδοτεί διλήμματα ασφαλείας στις
διακρατικές σχέσεις. Καθώς τα κράτη αγωνίζονται για στρατηγικά πλεονεκτήματα
που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, η αστάθεια και ο κίνδυνος κλιμάκωσης
αυξάνονται. Τελικά, η τραγωδία της αβεβαιότητας και του φόβου υπογραμμίζει την
ανάγκη για προσεκτική χάραξη πολιτικής, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται πιο
διαδεδομένη στον πολεμικό μας μηχανισμό.
ΠΗΓΗ: enikos.gr