Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η πρόσφατη επίσημη ανακοίνωση της αποφάσεως της Αυστραλίας να αποσύρει δύο
φρεγάτες κλάσεως ANZAC από την ενεργό υπηρεσία, έχει εξάψει το ενδιαφέρον του
κοινού στην Ελλάδα που παρακολουθεί τα αμυντικά δρώμενα και ιδίως τις
προσπάθειες εξοπλισμού του Πολεμικού Ναυτικού. Στην συγκεκριμένη περίπτωση και
στον παρόντα χρόνο, υπάρχουν κάποια πράγματα ως δεδομένα και ορισμένα άλλα ως
εκτίμηση.
Πρώτο δεδομένο είναι ότι από πλευράς Αυστραλίας, έγινε επίσημη ενημέρωση για
την διαθεσιμότητα των δύο φρεγατών. Η ενημέρωση ήλθε στις 20 Φεβρουαρίου,
δηλαδή την ίδια ημέρα που το Υπουργείο Αμύνης της Αυστραλίας ανάρτησε
ανακοίνωση με τίτλο “Ανεξάρτητη Ανάλυση για τον Στόλο Μάχης Επιφανείας του
Ναυτικού”. Σε αυτήν, παρουσιάστηκε το εξοπλιστικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη
του Αυστραλιανού Ναυτικού, στο οποίο αναφέρεται σαφώς ότι από τις 8 φρεγάτες
κλάσεως ANZAC, θα αποσυρθούν δύο. Η ενημέρωση έγινε από τον Ακόλουθο Αμύνης
(ΑΚΑΜ) της πρεσβείας της Αυστραλίας στην Αθήνα, με ηλεκτρονική επιστολή.
Δεύτερο δεδομένο, είναι ότι οι δύο φρεγάτες που αποφασίστηκε να αποσυρθούν,
είναι οι παλαιότερες της κλάσεως, ANZAC (FFH 150) και ARUNTA (FFH 151)που
τέθηκαν σε υπηρεσία στις 18 Μαΐου 1996 και 12 Δεκεμβρίου 1998, αντιστοίχως. Η
πρώτη θα αποσυρθεί εντός του 2024 ενώ η δεύτερη το 2026.
Τρίτο δεδομένο είναι ότι ενημέρωση του Αυστραλού ΑΚΑΜ, αφορούσε και τις 2
φρεγάτες που θα αποσυρθούν.
Τέταρτο δεδομένο, είναι ότι ακόμη, το ΓΕΝ δεν έχει εκδηλώσει επισήμως
ενδιαφέρον, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία “αλληλογραφίας” με τους Αυστραλούς,
για όλες τις πτυχές μιας πιθανής παραχωρήσεως των δύο φρεγατών.
Από εδώ και πέρα, μπορεί να εκτιμηθεί ότι στο πλαίσιο της γενικότερης
εξετάσεως λύσεων για πρόσκτηση μεταχειρισμένων κυρίων μονάδων κρούσεως από το
Πολεμικό Ναυτικό, θα επιδειχθεί ενδιαφέρον και για την νέα ευκαιρία που άνοιξε
από την Αυστραλία. Το ενδιαφέρον αυτό, επηρεάζεται όχι μόνο από το γεγονός ότι
οι φρεγάτες ανήκουν σε τύπο που βρίσκεται ήδη σε ελληνική υπηρεσία και μάλιστα
έχουν υποβληθεί ήδη σε εκσυγχρονισμό αλλά μπορεί να υποστηριχθεί ότι επηρεάζει
και την εν εξελίξει διαδικασία αποφάσεως προγράμματος εκσυγχρονισμού των 4
υφισταμένων φρεγατών κλάσεως ΥΔΡΑ.
Στο ερώτημα κατά πόσο η περίπτωση των φρεγατών ANZAC μπορεί να συσχετισθεί με
το αρχικό ενδιαφέρον εξασφαλίσεως Πλοίων Παράκτιας Μάχης (LCS) από τις ΗΠΑ, η
απάντηση που δίδεται είναι ότι υπάρχει πολιτική πτυχή ενώ βεβαίως δεν υπάρχει
απολύτως κανένα θέμα συγκρίσεως μεταξύ των δύο πλοίων.
Όπως είναι γνωστό, οι φρεγάτες κλάσεως ANZAC έχουν υποβληθεί σε δύο εκτενή
προγράμματα εκσυγχρονισμού μέχρι σήμερα: το πρώτο Άμυνας Αντιπλοϊκών Πυραύλων
(ASMD) στα μέσα της δεκαετίας του 2000, δηλαδή προ 20ετίας, και το δεύτερο
Πρόγραμμα Ασφάλειας Ικανότητος Μέσης Ζωής Κλάσεως ANZAC (AMCAP) με ανάθεση
συμβάσεως το 2017.
Στο ASMD έγινε εκτενής μετασκευή με την εγκατάσταση τρισδιάστατου ραντάρ
ενεργής φασικής διάταξης CEAFAR μπάντας S και καταυγαστήρες CEAMOUNT, που
απαίτησαν την αντικατάσταση και των δύο ιστών του πλοίου ενώ βελτιώθηκε η
αίθουσα του Κέντρου Πληροφοριών Μάχης. Στο AMCAP, από τις κύριες παρεμβάσεις
είναι η αντικατάσταση του ραντάρ αεροπορικής έρευνας SPS-49(V)8 με το
CEAFAR2-L μπάντας L. Οι εργασίες του AMCAP ολοκληρώθηκαν στην ARUNTA το 2019
ενώ στην ANZAC το 2020 μόλις.
Σημειώνεται ότι το Πολεμικό Ναυτικό είναι ενήμερο για τις ικανότητες των ANZAC
εδώ και χρόνια καθώς την εποχή εφαρμογής του ASMD, είχε γίνει εταιρική
παρουσίαση των δυνατοτήτων του “πακέτου” στο πλαίσιο αξιολογήσεως προτάσεων
Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής των MEKO. Το στοιχείο που είχε εντυπωσιάσει τους
επιτελείς τότε, ήταν ότι η πρόταση του ASMD ανέφερε ικανότητα ταυτόχρονης
εμπλοκής πολλαπλάσιων στόχων με πυραύλους επιφανείας – αέρος ESSM, χάρη στους
καταυγαστήρες CAEMOUNT. Ο κατασκευαστής δίνει ικανότητα ταυτόχρονης εμπλοκής
μέχρι και 10 στόχων, προφανώς υπό ιδανικές συνθήκες διαχωρισμού μεταξύ τους.
Την στιγμή που οι MEKO 200HN Mod3 έχουν ικανότητα ταυτόχρονης εμπλοκής μέχρι 2
εναερίων στόχων, στις φρεγάτες κλάσεως ANZAC είναι εφικτή η ταυτόχρονη εμπλοκή
τουλάχιστον διπλασίου αριθμού στόχων, στοιχείο πάρα πολύ σημαντικό για την
αντιαεροπορική άμυνα μονάδων επιφανείας.
Υπενθυμίζεται επιπλέον, ότι οι ANZAC φέρουν Σύστημα Καθέτου Εκτοξεύσεως Mk41
με 8 κελιά, που μπορούν να φιλοξενήσουν 32 πυραύλους ESSM ενώ οι ελληνικές
MEKO φέρουν μόνο 16 πυραύλους.