Στρατηγικό σχέδιο με στόχο την ανανέωση του SNA, το οποίο στηρίζει και προωθεί
η Τουρκία.
Του Πέτρου Κράνια
Η κατάσταση στη Συρία φαίνεται πως βαίνει προς ομαλοποίηση, καίτοι με βήματα
μωρού, όμως υπάρχουν εκκρεμότητες που πρέπει να λυθούν και μία από αυτές
φαίνεται πως είναι τα απομεινάρια των σπόρων που έσπειρε στην περιοχή ο
Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο στρατός του προέδρου της Συρίας,
Μπασάρ Αλ Άσαντ χρειάζεται ενίσχυση, τα βόρεια εδάφη της Συρίας, εκ των οποίων
άλλα κατέχονται από τις τουρκικές δυνάμεις και άλλα ελέγχονται από τις
κουρδικές δυνάμεις των κουρδικών Αμυντικών Δυνάμεων της Συρίας (SDF),
χρειάζεται να περάσουν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης, ο Ερντογάν θέλει να έχει
λόγο στην ανοικοδόμηση της Συρίας, μέλλον στα πράγματα της Συρίας και κυρίως,
οι τζιχαντιστές και λοιποί μαχητές που στελέχωσαν τον Συριακό Εθνικό Στρατό
(SNA, πρώην Ελεύθερος Συριακός Στρατός), αρχικώς, και διάφορες οργανώσεις που
χρηματοδοτήθηκαν από την Άγκυρα, εν συνεχεία, όπως η Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ
(πρώην Μέτωπο Al Nusra) ή η Ταξιαρχία Χαμζα πρέπει σιγά σιγά να σταματήσουν να
δραστηριοποιούνται, τουλάχιστον εμφανώς, ώστε η συμφιλίωση μεταξύ Ερντογάν και
Άσαντ να περάσει στο επόμενο στάδιο.
Πηγές εντός της συριακής αντιπολίτευσης αποκάλυψαν ένα στρατηγικό σχέδιο με
στόχο την ανανέωση του SNA, το οποίο στηρίζει και προωθεί η Τουρκία. Αυτή η
πρωτοβουλία περιλαμβάνει την ενοποίηση ορισμένων μονάδων, τον εξορθολογισμό
του ανθρώπινου δυναμικού και, τελικά, την ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας στη
βόρεια Συρία. Ο πρωταρχικός στόχος είναι να ενισχυθεί η εξουσία του Υπουργείου
Άμυνας της Συριακής Προσωρινής Κυβέρνησης, η οποία έχει αντιμετωπίσει επίμονη
κριτική για αντιληπτή αναποτελεσματικότητα.
Κεντρικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας αναδιάρθρωσης είναι η διάλυση του
Συμβουλευτικού Συμβουλίου, που πρόκειται να αντικατασταθεί από ένα πιο έγκυρο
στρατιωτικό συμβούλιο που θα αποτελείται από έμπειρους αξιωματικούς. Επιπλέον,
θα δοθεί έμφαση στη μόχλευση της νεοσύστατης Στρατιωτικής Ακαδημίας για την
εκπαίδευση τόσο αξιωματικών όσο και υπαξιωματικών, αυξάνοντας το δυναμικό του
Εθνικού Στρατού. Ταυτόχρονα, θα υπάρξει μια συντονισμένη προσπάθεια για τον
περιορισμό του πολλαπλασιασμού των φατριών και τη διάλυση σχηματισμών που
έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία δύο χρόνια στη βόρεια Συρία,
συμπεριλαμβανομένων οντοτήτων όπως η Κοινή Δύναμη και η Ενωμένη Δύναμη, μεταξύ
άλλων.
Περιεχόμενο του σχεδίου
Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει μια συνολική αναδιάρθρωση των συστατικών δυνάμεων
εντός του SNA, μαζί με την αναμόρφωση της στρατιωτικής αστυνομίας και την
ενίσχυση του ελέγχου στα εσωτερικά περάσματα. Επιπρόσθετα, στοχεύει στην
ενίσχυση των δυνατοτήτων του Υπουργείου Άμυνας να ασκεί αποτελεσματικά την
εξουσία του.
Ηγέτες και στελέχη του Υπουργείου Άμυνας της «προσωρινής κυβέρνησης»
αποκάλυψαν ότι η εφαρμογή αυτού του σχεδίου ξεκίνησε στην αρχή του τρέχοντος
έτους (2024). Περιλαμβάνει αναγκαστικούς τοπικούς σχηματισμούς που αποστάτησαν
από τα τρία σώματα του SNA και σχημάτισαν τη Συγκέντρωση Σάμπα (Shahba
Gathering) για να επανενταχθούν στις αρχικές τους φατρίες και να διακόψουν
τους δεσμούς τους με τη Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS).
Σύμφωνα με αυτές τις προσπάθειες, οι άτυπες διελεύσεις μεταξύ περιοχών που
ελέγχονται από την HTS και τον SNA αναμένεται να κλείσουν, για να
αντικατασταθούν από μία μόνο επίσημη διέλευση. Αυτό το μέτρο στοχεύει να
ενισχύσει την ασφάλεια και να αποτρέψει κάθε πιθανή απόπειρα διείσδυσης της
Ταχρίρ αλ Σαμ.
Όσον αφορά την πτυχή της αναδιάρθρωσης, ο αριθμός των φατριών εντός του
Εθνικού Στρατού θα εξορθολογιστεί από 27 σε 18. Αυτό θα περιλαμβάνει τη
συγχώνευση ορισμένων φατριών με βάση τους τύπους όπλων και την τεχνική
εμπειρογνωμοσύνη, ενώ θα καταργηθούν τα τρέχοντα ονόματα μεραρχιών και
ταξιαρχιών υπέρ των κωδικοποιημένων αριθμητικών ονομασιών, εξαλείφοντας έτσι
τις περιφερειακές ή ιδεολογικές σχέσεις.
Επιπλέον, το σχέδιο συνεπάγεται σταδιακή μείωση του αριθμού των μαχητικών κατά
το ήμισυ σε διάστημα αρκετών μηνών. Ένα μέρος αυτού του προσωπικού θα
επανατοποθετηθεί στη μεταρρυθμισμένη στρατιωτική αστυνομία, με διευρυμένες
εξουσίες να τους παραχωρηθούν ως μέρος των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών.
Τι είναι η Συγκέντρωση Σάμπα
Η Συγκέντρωση Σάμπα (Shahba) ιδρύθηκε στις 2 Φεβρουαρίου. «Shahba» είναι το
όνομα μιας ιστορικής περιοχής του βόρειου Χαλεπίου. Πράγματι, οι πολιτοφυλακές
μέλη της είναι κυρίως ντόπιοι. Εκείνη την εποχή, η Συγκέντρωση αποτελούνταν
από συνασπισμό μεταξύ τριών ομάδων: Ahrar al-Sham (Ανατολικός Τομέας), Ahrar
al-Tawhid (Ταξιαρχία 50) και Κίνημα Nour al-Din al-Zenki.
Μέρες αργότερα, ενώθηκαν μαζί τους από την Ταξιαρχία Γερακιών Azaz (Liwa
Suqour Azaz), μια νέα ομάδα που σχηματίστηκε από αποστάτες της Liwa Asifat
al-Shamal. Με εξαίρεση την Ahrar al-Sham (Ανατολικός Τομέας), όλα τα άλλα μέλη
είχαν αποχωριστεί από το Μέτωπο του Λεβάντε (al-Jabha al-Shamiya), μια μεγάλη
φατρία του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA) που ελέγχει τις περιοχές Azaz και
al-Bab. Η Ταξιαρχία al-Fatah, η ίδια μια φατρία εντός της Ahrar al-Tawhid
(Ταξιαρχία 50), αποσύρθηκε γρήγορα από τον συνασπισμό – μαζί με άλλες ομάδες
από την Ahrar al-Tawhid και τον Nour al-Din al-Zenki – λόγω τουρκικών πιέσεων.
Η Ταξιαρχία Φατάχ σχηματίστηκε από ένα μέλος του θρησκευτικού συμβουλίου Σούρα
του Τρίτου Σώματος του SNA, ενός μεγαλύτερου συνασπισμού στον οποίο κυριαρχεί
το Μέτωπο του Λεβάντε. Η Ahrar al-Sham (Ανατολικός Τομέας) ήταν και στο
παρελθόν μέρος του Τρίτου Σώματος, πριν αυτομολήσει τον Απρίλιο του 2022.
Η Συγκέντρωση Σάμπα μπορεί να υπερηφανεύεται για περισσότερους από 7.000
μαχητές – όχι αρκετούς για να ανταγωνιστούν τις μεγαλύτερες φατρίες του SNA,
αλλά και τίποτα για να φταρνιστείτε. Την επομένη της συγκρότησής της, το
υπουργείο Άμυνας της Συριακής Προσωρινής Κυβέρνησης (SIG), του πολιτικού
βραχίονα του SNA, εξέδωσε μια δήλωση που κατήγγειλε τη Συγκέντρωση και
λέγοντας ότι δεν ήταν ομάδα του SNA. Η Συγκέντρωση Σάμπα πρόσθεσε γρήγορα ότι
στόχευε να ενώσει φατρίες της αντιπολίτευσης, τονίζοντας ότι θα υπερασπιστεί
τους «στόχους της επανάστασης» ενόψει μιας επερχόμενης τουρκοσυριακής
προσέγγισης.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, εκτός από τη γεωγραφία και τους δεσμούς με το
Τρίτο Σώμα, οι μαχητές της Συγκέντρωσης Σάμπα είχαν έναν άλλο σημαντικό κοινό
παρονομαστή: άνετες σχέσεις με τη HTS, μια τζιχαντιστική ομάδα που ελέγχει την
Ιντλίμπ και ορκισμένο εχθρό του Μετώπου του Λεβάντε. Υπό αυτό το πρίσμα, ο
σχηματισμός τους ήταν ξεκάθαρη πρόκληση. Ακολούθησαν έτσι γρήγορα βίαιες
συγκρούσεις μεταξύ των μελών της Συγκέντρωσης Σάμπα και άλλων ομάδων.