Οι προγραμματικές δηλώσεις του νέου ΥΕΘΑ, κ. Δένδια, άφησαν και περιθώριο
αισιοδοξίας, αλλά δημιούργησαν εξίσου προβληματισμούς. Βούληση και διάθεση
φαίνεται να υπάρχει. Το ερώτημα είναι αν θα υπάρξει και υποστήριξη από τα
συναρμόδια Υποθυργεία, για να υλοποιηθουν οι εξαγγελίες, ή αν θα επιστρέψουμε
στη συνηθισμένη τακτική της μετακύλισης αρμοδιοτήτων. Σε κάθε περίπτωση και
μόνο οι αναφορές προς το στρατιωτικό προσωπικό, κάτι που δεν ακουγόταν συχνά,
υποδηλώνουν ότι κάτι δείχνει να αλλάζει.
Μένει να δούμε στην πράξη τι θα συμβεί. Η ΠΟΕΣ, τονίζοντας ότι οι στρατιωτικοί
δεν μπορούν να κάνουν άλλη υπομονή, γνωστοποιεί τη θέση της ότι θα συνδράμει
στο έργο του ΥΕΘΑ, όπως πάντα κάνει, αναδεικνύοντας τα προβλήματα και
προτείνοντας ρεαλιστικές λύσεις και σε αυτό το πλαίσιο ζητάει επίσημη
συνάντηση για ενημέρωση επί των θεμάτων που απασχολούν τους στρατιωτικούς.
Κύριε Υπουργέ.
Όπως καταστήσαμε σαφές και στην κατ’ ιδίαν συγχαρητήρια επιστολή μας,
η Ομοσπονδία μας θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό της πολιτικής Ηγεσίας, με
γνώμονα τη βελτίωση των συνθηκών για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες
στρατιωτικούς. Αυτό είναι πάγια θέση μας και αφορά κάθε ΥΕΘΑ οποιασδήποτε
κυβερνήσεως. Υπό αυτό το πρίσμα παρακολουθήσαμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον
τις προγραμματικές σας δηλώσεις στη Βουλή των Ελλήνων την 8/7/23.
Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι κατά βάσιν μας εξεπλήξατε ευχάριστα, αν
και σε κάποια άλλα συγκεκριμένα σημεία δεν μπορέσαμε να αποφύγουμε τους
προβληματισμούς. Ο πρώτος, γενικός σχολιασμός μας συνοψίζεται ως εξής:
α. Γενικό
Πλαίσιο
Κατ’ αρχάς, οφείλουμε να σας συγχαρούμε που διαφοροποιηθήκατε από την
παγιωμένη τακτική των τελευταίων ετών που θεωρούσε το προσωπικό των ΕΔ
δεδομένο και δεν το συμπεριελάμβανε σχεδόν σε καμία εξαγγελία.
Είναι προφανές ότι οι ρητές αναφορές στις οποίες προβήκατε ήταν
στοχευμένες, γεγονός που υποδηλώνει ύπαρξη προγράμματος. Εξυπακούεται ότι θα
σταθούμε αρωγοί στο έργο σας, εμπλουτίζοντας με τις προτάσεις μας την
ατζέντα σας, προκειμένου να έρθουν τα καλύτερα αποτελέσματα. Εξάλλου
θεωρούμε ότι ο στόχος είναι κοινός.
Βέβαια, θα ήταν αδύνατον να μην αναφέρουμε ότι το τελευταίο διάστημα
οι στρατιωτικοί βρέθηκαν σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση μέσα από πλήθος
νομοθετημάτων και κανονιστικών πράξεων με ιδιαίτερα αρνητικό πρόσημο και,
μάλιστα, σε πολλαπλά επίπεδα (οικονομικό, μέριμνας κλπ). Η κορυφή του
παγόβουνου είναι, βεβαίως, ο εμπαιγμός στον οποίον υπόκεινται τα στελέχη,
αφού επιχειρείται να παρουσιαστεί ότι πρόκειται για ευεργετικές ρυθμίσεις.
β. Μέριμνα
Προσωπικού
Το γεγονός ότι αναδείξατε την αναγκαιότητα αναβάθμισης της καθημερινότητας
των στρατιωτικών, μας γεμίζει αισιοδοξία. Μέσα σε ένα ιδιαίτερα αρνητικό
περιβάλλον που έχει καλλιεργηθεί εις βάρος των Ελληνίδων και των Ελλήνων
στρατιωτικών, στο οποίο τα προβλήματα των στρατιωτικών αυξάνονται αντί να
μειώνονται, η δραματική αύξηση των παραιτήσεων (κατά την παρούσα φάση κυρίως
στο ΠΝ) αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα ότι έως τώρα τα πάντα στις ΕΔ έχουν
λάβει τη λάθος οδό.
Ευελπιστούμε ότι οι εξαγγελίες σας θα σηματοδοτήσουν μια μεταστροφή
προς μια σωστότερη κατεύθυνση, στο πλαίσιο της οποίας το στεγαστικό ζήτημα
σαφώς και κατέχει ιδιαίτερα σοβαρή θέση, (και όχι μόνο στην παραμεθόριο),
αλλά δυστυχώς πρόκειται μόνο για ένα από τα προβλήματα.
γ. Οικονομικά
Θεωρούμε ότι εύκολα μπορεί να γίνει αντιληπτό ότι ο κύριος πυλώνας
διασφάλισης ποιότητας στην καθημερινότητα των στελεχών των ΕΔ είναι το
οικονομικό. Είμαστε βέβαιοι ότι γνωρίζεται τις εξαγγελίες του προκατόχου
σας, κ. Παναγιωτόπουλου, για νέο μισθολόγιο, ενέργεια που έχει ανατεθεί στο
ΓΕΕΘΑ, παρά το γεγονός ότι το τελευταίο είναι θεσμικά αναρμόδιο για κάτι
τέτοιο.
Γενικά παρατηρείται ότι, κατά τους τελευταίους μήνες, μετά την απόλυτη
καταβαράθρωση κάθε έννοιας μέριμνας που, δυστυχώς, με αλαζονεία ονομάστηκε
«ευεργετικά μέτρα», έχουν εδραιωθεί και οι «περικοπές μέριμνας» οι οποίες
είναι σοβαρές μειώσεις, που με διάφορα οικονομοτεχνικά τεχνάσματα
βαπτίζονται ως αυξήσεις, τακτική που έχει προκαλέσει οργή και αγανάκτηση.
Κοινώς, η Πολιτεία δίνει «ένα» και την ίδια στιγμή παίρνει (κυρίως έμμεσα)
τουλάχιστον «δύο». Και για την ακρίβεια παίρνει με κάθε τρόπο. Ενδεικτικά
αναφέρουμε τις περικοπές στην αποζημίωση νυκτερινής απασχόλησης, την έμμεση
κατάργηση επιδόματος στόλου και αντικατάστασή του με τη λεγόμενη
«προσαύξηση» στο επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας, τη μη αποκατάσταση
(και την πλημμελή αναδρομικότητα) στο μισθολογικό κλιμάκιο των αξιωματικών
προελεύσεων ΕΜΘ, την έμμεση αύξηση φορολογίας και κρατήσεων κλπ.
Ως εκ τούτου, όπως ήδη έχουμε προβλέψει, κάτι παρεμφερές αναμένουμε
και για το νέο μισθολόγιο. Επί τούτου ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικτυακή
«θριαμβολογία» από κάποιους κύκλους, περί δήθεν αυξήσεων, οι οποίες κατ’
αρχάς δεν φαίνεται να σχετίζονται με κάποιο σχέδιο νέου μισθολογίου. Το
προσφάτως αναρτηθέν σχέδιο νόμου του Υπ. Οικονομικών θα μελετηθεί ενδελεχώς,
αλλά σε πρώτη φάση δείχνει απλώς να δίνει συνολικά μικρές αυξήσεις πολύ κάτω
του πληθωρισμού στα είδη πρώτης ανάγκης. Ως εκ τούτου θεωρούμε πολύ πιθανό
αυτές να κινηθούν στο πνεύμα της «προσαύξησης» στο επίδομα ιδιαίτερων
συνθηκών εργασίας που έμμεσα θα εξαϋλωθούν από τη φορολογία και τις
κρατήσεις. Πέραν τούτου θεωρούμε αυτονόητο ότι το δίπολο «αυξήσεις σε
μισθούς/διατήρηση market pass» (μιας και αμφότερα τα μέτρα ανακοινώθηκαν
σχεδόν μαζί) από μόνο του αποτελεί λογική αντίφαση.
Θεωρούμε προφανές ότι εφόσον παραμένει οποιαδήποτε σκέψη για αλλαγή
στο υφιστάμενο μισθολόγιο, το όποιο σχέδιο οφείλει να τεθεί εγκαίρως σε
δημόσια διαβούλευση (πολύ πριν την επίσημη διαδικασία), ώστε να ελεγχθεί
ενδελεχώς και , κυρίως, να διαπιστωθεί εάν ενσωματώνει στην ουσία της την
απόφαση του ΣτΕ υπ’ αριθμ. 2193/2014, η οποία (μεταξύ άλλων) για πρώτη φορά
στα χρονικά αναγνώριζε ότι οι στρατιωτικοί είναι χαμηλόμισθοι, σε σημείο να
τίθεται θέμα δυνατότητας ακόμα και για την αξιοπρεπή διαβίωση.
δ. Σταδιοδρομία
– Ασφαλιστικό
Δυστυχώς αμφότεροι τομείς εξασφαλίζουν πεδίο δόξης λαμπρό. Το
ασφαλιστικό των ΕΠΟΠ λόγω πρόωρων αποστρατειών από κατάληψη ορίων ηλικίας,
αποτελεί μόνο ένα εκ των προβλημάτων, αν και μας προβλημάτισε ιδιαίτερα ο
προσδιορισμός σας μόνο στους «νέους ΕΠΟΠ». Εικάζουμε ότι επρόκειτο για μια
αναφορά εκ παραδρομής, μιας και το πρόβλημα των ηλικιακών ορίων αφορά όλους
τους ΕΠΟΠ.
Τα ζητήματα που σχετίζονται αφενός με τη σταδιοδρομία των στελεχών, αφετέρου
με τη συνέχεια του βίου τους μετά την περάτωση αυτής, είναι δαιδαλώδη, είναι
αναρίθμητα και αποδεδειγμένα δεν υποστηρίζονται από την ανάλογη πολιτική
βούληση των συναρμοδίων Υπουργείων. Ενίοτε, ούτε του δικού μας. Ήδη κατά το
διάστημα που διανύουμε, έχουν ξεκινήσει δειλά-δειλά (ήδη από την ψήφιση του
ν.5018/2023) οι πρώτες ενέργειες εις βάρος των Μετοχικών Ταμείων των ΕΔ,
μέσω σύγχρονων δούρειων ίππων, κάτι που παρακολουθούμε και δεν πρόκειται να
επιτρέψουμε.
ε. Υπηρεσιακά
Θέματα
Δεν θα κρύψουμε ότι από τις σύντομες προγραμματικές δηλώσεις σας
καθόσον είναι αυτονόητο ότι δεν θα μπορούσατε να αναφερθείτε στο σύνολο των
προβλημάτων, το σημείο που μας προβλημάτισε ιδιαιτέρως ήταν η αναφορά σας
στην «ενίσχυση του κοινωνικού ρόλου των ΕΔ» μέσα από την παροχή βοήθειας στη
δράση της Πολιτικής Προστασίας. Δεν θα σας κρύψουμε ότι η εν λόγω αναφορά
προκάλεσε γενικότερο μούδιασμα.
Οι ΕΔ ως γνωστόν ήδη συμμετέχουν υπέρ το δέον στο πλαίσιο κοινωνικής
δράσης και μη, όχι μόνο στις δράσεις της Πολιτικής Προστασίας αλλά και όπου
αλλού ζητήθηκε και δυστυχώς σε βαθμό απόλυτης εκμετάλλευσης. Ενδεικτικά
υπενθυμίζουμε: κομπάρσοι σε ταινία, οδηγοί ΕΚΑΒ, περισυλλογή απορριμμάτων,
εκχιονισμός ιδιωτικής οδικής αρτηρίας, αυξανόμενος ρόλος και συμμετοχή στα
Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης, κατ’ εξαίρεση ανάθεση κύριων καθηκόντων πυρόσβεσης
σε πάγια βάση, οδηγοί-συνοδοί σχολικών λεωφορείων, υπηρεσία σε δομές Κέντρων
Υποδοχής Ταυτοποίησης ακόμα και για θέματα διοικητικής μέριμνας, υπηρεσία σε
εμβολιαστικά κέντρα, διάθεση στρατιωτικών ιατρών για κάλυψη αναγκών του ΕΣΥ
σε περιοχές της παραμεθορίου, αυξανόμενη διάθεση στρατιωτικών νοσοκομείων
για κάλυψη αναγκών του ΕΣΥ, διάθεση στρατιωτικών στον ΕΦΚΑ κλπ.
Το ερώτημα που πλανάται ήδη, είναι πόσα ακόμα αλλότρια καθήκοντα θα
αναλάβουν οι στρατιωτικοί, την στιγμή που τα προβλήματα «εντός των πυλών»
(λόγω και της υποστελέχωσης) αυξάνονται;
Κύριε Υπουργέ.
Αν και είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι, δεν θα κρύψουμε και τους
προβληματισμούς μας. Ξεκαθαρίσατε ότι το προσωπικό των ΕΔ πρέπει να είναι
«απαλλαγμένο από τα διάφορα καθημερινά προβλήματα για να είναι προσηλωμένο
στην αποστολή του» και αυτό είναι μια πολύ σοβαρή εξαγγελία. Όμως θα
επαναλάβουμε ότι οι παραιτήσεις είναι εδώ, αυξάνονται και αυτό είναι ένα
γεγονός που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, ούτε να ωραιοποιηθεί. Άρα η
υλοποίηση της εξαγγελίας καθίσταται επείγουσα. Εντούτοις, από όλα τα
παραπάνω προκύπτει ένα πολύ σοβαρό ερώτημα: εσείς εκδηλώσατε τη βούλησή σας.
Οι εξαγγελίες σας θα υποστηριχθούν καταλλήλως από την Πολιτεία; Διότι τα
περασμένα τέσσερα έτη αυτό που συνέβη ήταν ένα διαρκές πινγκ πονγκ
μετακύλισης ευθυνών και (αν)αρμοδιοτήτων από το ένα Υπουργείο στο άλλο, ώστε
τελικώς να παρατείνεται η λύση στο πρόβλημα για το μεγαλύτερο δυνατό χρονικό
βάθος [ενδεικτικά αναφέρεται το παράδειγμα των ΕΠΟΠ που εξακολουθεί να
εκκρεμεί].
Προσφάτως έγκριτη ιστοσελίδα του αμυντικού ρεπορτάζ δημοσίευσε ένα
άρθρο το περιεχόμενο του οποίου θα χαρακτηρίσουμε λίαν επιεικώς αδιανόητο,
μιας και έκανε λόγο για έγγραφο του ΓΕΕΘΑ που απευθυνόταν στα ΓΕ και
διερευνούσε τι όφελος έχει υπάρξει από τις παραιτήσεις των στρατιωτικών. Οι
στρατιωτικοί προέρχονται από μια περίοδο όπου κυριάρχησε το «δόγμα του σοκ»
εις βάρος τους. Επιδεινώθηκαν σε υπερθετικό βαθμό οι εργασιακές συνθήκες,
συρρικνώθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα εργασιακά δικαιώματα, αυξήθηκαν σε μέγιστο
βαθμό οι αλλότριες απασχολήσεις, συρρικνώθηκε σε τεράστιο βαθμό το εισόδημά
τους (δευτερευόντως λόγω εξωγενών παραγόντων), ελαχιστοποιήθηκαν και
περιορίστηκαν οι παροχές και η μέριμνα, εκτοξεύθηκαν η τυπολατρία και η
ανελαστικότητα, ενεργοποιήθηκε ο κοινωνικός αυτοματισμός. Όλα αυτά έχουν
δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον το οποίο είναι δεδομένο ότι κάποια
στιγμή θα εκραγεί. Προφανώς και δεν υπάρχει κανένα όφελος σε αυτά τα
δεδομένα. Δεν πρόκειται για καταστροφολογία αλλά για γεγονότα.
Οι παραιτήσεις στο ΠΝ -μέχρι πριν ελάχιστα χρόνια ενδεχόμενο
αδιανόητο- θεωρούμε ότι είναι απλώς η αρχή. Οι ΕΔ αποδεδειγμένα πλέον έχουν
πάψει να αποτελούν ελκυστικό προορισμό για τους νέους. Θεωρούμε αυτονόητο
ότι οι ενέργειές σας θα πρέπει να είναι άμεσες, διότι το διαρκώς μειούμενο
προσωπικό δεν μπορεί να κάνει άλλη υπομονή, ούτε, δυστυχώς, μπορεί να δώσει
περίοδο χάριτος. Δεν του το επιτρέπουν τα σοβαρά προβλήματα που είναι,
εξάλλου, προ πολλού γνωστά στην Ηγεσία. Υπό αυτό το πνεύμα επαναλαμβάνουμε
ότι, η Ομοσπονδία μας θα σταθεί δίπλα σας στην προσπάθεια που εξαγγείλατε να
τα επιλύσετε.
Για το λόγο αυτό, επαναφέρουμε το αίτημά μας για επίσημη συνάντηση με
αντιπροσωπεία της Ομοσπονδίας μας προκειμένου να σας αναπτύξουμε τα
προβλήματα μαζί με τις προτάσεις μας.
--
Πανελλαδική Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών - Π.Ο.Ε.Σ.