Πυρετώδεις παρασκηνιακές διαδικασίες βρίσκονται σε εξέλιξη ανάμεσα στην Άγκυρα
και την Ουάσιγκτον, με την τουρκική κυβέρνηση να αναζητά εναγωνίως λύση στο
αδιέξοδο των F-16. Ημερομηνία σταθμός για την τύχη του τουρκικού αιτήματος
θεωρείται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί στο Βίλνιους στις
11 και 12 Ιουλίου αν και ουσιαστικές εξελίξεις δεν αναμένονται πριν το τέλος
του έτους.
Το θέμα συζητήθηκε στην πρώτη δια ζώσης συνάντηση που είχαν την Τετάρτη ο νέος
υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν και ο Αμερικανός ομόλογός του,
Άντονι Μπλίνκεν, αν και επίσημα οι δύο πλευρές επικεντρώθηκαν στο ζήτημα της
ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Γόρδιος δεσμός
Για να άρει τις αντιρρήσεις της και να δώσει το πράσινο «φως» για τη διεύρυνση
της Συμμαχίας, η Τουρκία ζητάει ως αντάλλαγμα την έγκριση του αιτήματος της
για εκσυγχρονισμό του Στόλου των F-16 που διαθέτει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες από
την πλευρά τους, κλιμακώνουν την πίεση προς την Άγκυρα για να πει το «ναι» στη
Σουηδία με την αμερικανική κυβέρνηση να βλέπει θετικά το αίτημα της Τουρκίας
χωρίς, το οποίο όμως σκοντάφτει στην άρνηση του Κογκρέσου.
Εκεί αναμένεται να δοθεί τους επόμενους μήνες η «μητέρα των μαχών», όμως, όσο
ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ και
το ελληνοαμερικανικό λόμπι επιμένουν στο «όχι», το ενδεχόμενο να εγκριθεί το
αίτημα της Τουρκίας για νέα και αναβαθμισμένα F-16 μοιάζει απίθανο.
Πηγές που έχουν γνώση των διαβουλεύσεων, εκτιμούν ότι η Άγκυρα θα προσπαθήσει
να αντέξει στην πίεση που ασκείται από τις ΗΠΑ για να κερδίσει χρόνο. Αν
μάλιστα, ο «εκβιασμός» που επιχειρεί σε βάρος του ΝΑΤΟ δεν περάσει, οι ίδιες
πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ο Ερντογάν να περιμένει τις αμερικανικές
εκλογές του 2024 ελπίζοντας σε αλλαγή συσχετισμών στο Κογκρέσο ώστε το
τουρκικό αίτημα να τύχει διαφορετικής μεταχείρισης.
«Αεροπορικό» αδιέξοδο
Όσο το αίτημα της Άγκυρας για την αγορά 40 νέων και την αναβάθμιση 80 F-16 στο
επίπεδο Block 70/Viper παραμένει παγωμένο, τόσο η τουρκική Αεροπορία φτάνει
πιο κοντά στο αδιέξοδο. Το τεχνολογικό χάσμα που τη χωρίζει από τους γείτονες
της μεγαλώνει διαρκώς, αλλά ειδικά με την Ελλάδα, η διαφορά στο αεροπορικό
ισοζύγιο τείνει να γίνει χαοτική.
Το αριθμητικό πλεονέκτημα που διατηρούσε τις τελευταίες δεκαετίες πέφτει
«θύμα» των χαμηλών διαθεσιμοτήτων ενώ η διαφορά μισής και σύντομα μίας γενιάς
ανάμεσα στα τουρκικά F-16 και τα ελληνικά Viper, Rafale και σύντομα F-35,
δημιουργεί συνθήκες αεροπορικής κυριαρχίας για την Αθήνα.
Η εικόνα αυτή δεν αλλάζει εύκολα καθώς ακόμη και αν η Άγκυρα εξασφαλίσει την
έγκριση του Κογκρέσου θα μεσολαβήσουν αρκετοί μήνες για να οριστικοποιηθεί η
συμφωνία ενώ τα πρώτα αεροσκάφη δεν αναμένεται να παραδοθούν πριν τα τέλη της
δεκαετίας.
Διέξοδο σε αυτό το πρόβλημα φαίνεται να δίνει η επιλογή των βρετανικών
Eurofighter Typhoon, τα οποία εξετάζει εδώ και καιρό η Άγκυρα αν και αρκετοί
αναλυτές εκτιμούν ότι δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να ενσωματώσει έναν νέο τύπο
μαχητικού στο οπλοστάσιο της αλλά το κάνει για να ασκήσει πίεση στην
αμερικανική πλευρά.
Άγκυρα και Λονδίνο βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις, επιβεβαιώνοντας τη
στενή συνεργασία των δύο πλευρών στον αμυντικό τομέα, όμως, δεν πρέπει να
παραβλέπεται το γεγονός ότι για την αποδέσμευση όπλων, όπως οι πύραυλοι Meteor
που εξοπλίζουν τα Eurofighter Typhoon, απαιτείται η συγκατάθεση, μεταξύ άλλων,
της Γαλλίας και της Σουηδίας.