Χρονοδιάγραμμα παραδόσεων και τρόπος αποπληρωμής θα κρίνουν τον νικητή
Μάκης Πολλάτος
Ιταλοί με κορβέτες Doha και συνεργάτη ναυπηγεία Ελευσίνας εναντίον Γάλλων με
Gowind και Σκαραμαγκά – Πάνω από 2 δισ. το κόστος
Ιταλικές ή γαλλικές κορβέτες; Ποια θα είναι η τελική επιλογή της ελληνικής
κυβέρνησης για τα 3+1 πολεμικά πλοία επιφανείας που θα πλαισιώσουν τις
γαλλικές φρεγάτες Belh@rra; Στην τελική ευθεία για το συμβόλαιο που αναμένεται
να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ αναμετρώνται οι ιταλικές κορβέτες τύπου Doha που
ναυπηγούνται από τη Fincantieri και οι γαλλικές κορβέτες τύπου Gowind που
χτίζονται από τη Naval Group, την εταιρεία που κέρδισε το συμβόλαιο των
φρεγατών Belh@rra, οι οποίες θα αρχίσουν να παραδίδονται στο Ελληνικό Πολεμικό
Ναυτικό από το 2025.
Οι δύο εταιρείες έστειλαν στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού τις τελικές προτάσεις
τους την 1η Δεκεμβρίου. «Είναι δύο μεγάλα ντοσιέ σαν τηλεφωνικοί κατάλογοι»,
λέει στο «ΘΕΜΑ» στέλεχος του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Εδώ και 10 ημέρες οι
αρμόδιοι αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν
γραμμή-γραμμή τις προτάσεις των Ιταλών και των Γάλλων προκειμένου να συντάξουν
το τελικό κείμενο της εισήγησης προς το πρωθυπουργικό γραφείο και το
Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Αμυνας (ΚΥΣΕΑ), όπου θα ληφθεί η τελική
απόφαση. Η Ρώμη και το Παρίσι, σύμφωνα με όσα έχει ζητήσει η Αθήνα, προτείνουν
το χτίσιμο της πρώτης κορβέτας να γίνει στα ναυπηγεία της Fincantieri ή της
Naval Group αντίστοιχα (ανάλογα με το ποια εταιρεία θα κερδίσει το συμβόλαιο)
και τα επόμενα δύο πολεμικά πλοία να ναυπηγηθούν στην Ελλάδα. Το συμβόλαιο θα
έχει οψιόν (δικαίωμα προαίρεσης δηλαδή) τη ναυπήγηση ενός ακόμη πλοίου, ώστε
συνολικά στο τέλος του προγράμματος το Πολεμικό Ναυτικό να έχει ενισχυθεί με
τέσσερις νέες κορβέτες.
Το προϋπολογιζόμενο κόστος της απόκτησης των τριών πρώτων κορβετών (εκ των
οποίων η πρώτη θα ναυπηγηθεί στην Ιταλία ή στη Γαλλία και οι επόμενες δύο στην
Ελλάδα) διαμορφώνεται σε 1,7 δισ. ευρώ. Με την ενεργοποίηση της αναμενόμενης
απόφασης για την προμήθεια και της τέταρτης κορβέτας, το συνολικό κόστος του
προγράμματος θα φτάσει στα 2,3 δισ. ευρώ, αρκετά παραπάνω από τα 2 δισ. ευρώ
που θεωρούνταν πριν από έναν χρόνο οροφή για την απόκτηση των τεσσάρων
σύγχρονων κορβετών. Η αύξηση αυτή εν μέρει δεν είναι άσχετη από την οικονομική
κρίση και την άνοδο των τιμών σε μια σειρά από κρίσιμα υλικά για το χτίσιμο
ενός πολεμικού πλοίου, όμως σε ένα μικρότερο μέρος οφείλεται και στο γεγονός
ότι η ναυπήγηση 2+1 κορβετών σε ελληνικά ναυπηγεία θα ανεβάσει το συνολικό
τίμημα για την ολοκλήρωση του προγράμματος. Οποια εταιρεία κι αν επιλεγεί
τελικά, θα απαιτήσει από το ελληνικό ναυπηγείο στο οποίο θα μεταφέρει την
τεχνογνωσία για το χτίσιμο των πολεμικών πλοίων (οι Ιταλοί συνεργάζονται με τα
Ναυπηγεία Ελευσίνας και οι Γάλλοι με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά) άμεσες
επενδύσεις σε εξοπλισμό και μηχανήματα από 60 εκατ. μέχρι 100 εκατ. ευρώ, ποσό
που προφανώς θα επιβαρύνει συνολικά το πρόγραμμα.
Υπάρχει διαφορά όμως στο να ανακοινωθεί πρόγραμμα κορβετών με κόστος άνω των 2
δισ. που θα χτιστούν στο εξωτερικό από γιάρδες πλήρως ελεγχόμενες από
οικονομικά συμφέροντα στην Ιταλία ή στη Γαλλία και στο να αποφασιστεί η
ναυπήγηση τριών κορβετών σε ελληνικά ναυπηγεία από Ελληνες ναυπηγούς και
μηχανικούς που θα κερδίσουν από τη μεταφορά τεχνογνωσίας, πολύ περισσότερο που
η τελική κρίση αναμένεται πριν από τις εκλογές του 2023. Η κυβέρνηση θα
προβάλει το βάσιμο επιχείρημα ότι διασφαλίζονται η βιωσιμότητα και η ανάπτυξη
των Ναυπηγείων Ελευσίνας ή Σκαραμαγκά (αναλόγως τού αν θα επιλεγούν οι Doha ή
οι Gowind), ότι δημιουργούνται εκατοντάδες θέσεις εργασίας εξειδικευμένων
εργαζομένων που θα μείνουν στην Ελλάδα, ότι με το πρόγραμμα των κορβετών τα
ελληνικά ναυπηγεία θα είναι ανταγωνιστικά για αρκετά χρόνια, ότι θα έχουν τη
δυνατότητα να κερδίσουν προγράμματα ναυπήγησης ίδιου τύπου πολεμικών πλοίων
για άλλες χώρες (αν και η εμπειρία του παρελθόντος έχει δείξει ότι η προοπτική
αυτή έχει λίγες πιθανότητες), ότι από το χτίσιμο των πολεμικών πλοίων θα
ωφεληθούν μια σειρά από ελληνικές εταιρείες που θα αναλάβουν υποπρογράμματα
και ότι τελικά σχεδόν το 30% του συνολικού κόστους για την αγορά των κορβετών
θα επιστρέψει στην Ελλάδα μέσω της συμμετοχής της εγχώριας βιομηχανίας.
Η εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και
τα μέλη του ΚΥΣΕΑ αναμένεται να οριστικοποιηθεί τις επόμενες ημέρες, ίσως και
πριν από το τέλος του χρόνου, αφού συνεδριάσουν σχετικά τα μέλη του Ανώτατου
Ναυτικού Συμβουλίου.
«Μην περιμένετε ότι θα εισηγηθούμε τη μία ή την άλλη κορβέτα», λέει
αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και υποστηρίζει ότι τόσο οι γαλλικές όσο
και οι ιταλικές κορβέτες καλύπτουν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις του ελληνικού
στόλου.
Τα κριτήρια για την επιλογή της κορβέτας
Πέραν του απαράβατου όρου που έχουν αποδεχτεί οι δύο υποψήφιες χώρες για
χτίσιμο των 2+1 κορβετών από τα ελληνικά Ναυπηγεία της Ελευσίνας (ιταλικές
Doha) ή του Σκαραμαγκά (γαλλικές Gowind), ο τελικός νικητής της μονομαχίας θα
κριθεί και από τα οπλικά συστήματα που προτείνονται, αλλά κυρίως από τους
όρους αποπληρωμής του προγράμματος που θα προσφέρει στην ελληνική κυβέρνηση
και το χρονοδιάγραμμα παράδοσης των πολεμικών πλοίων.
Η γαλλική πλευρά της Naval Group, που πριν από λίγους μήνες κέρδισε το
συμβόλαιο των 3+1 φρεγατών Belh@rra επιτυγχάνοντας να ανατρέψει το προβάδισμα
των Αμερικανών, συνειδητοποιεί πολύ καλά ότι θα πρέπει να καταθέσει μια
οικονομική πρόταση ξεκάθαρα ανταγωνιστική, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της
ελληνικής οικονομίας. Οι Γάλλοι δεσμεύονται δημοσίως να παραδώσουν την πρώτη
καινούρια σύγχρονη κορβέτα που θα χτιστεί στο Λοριάν της Βορειοδυτικής Γαλλίας
τρία χρόνια μετά την υπογραφή και ενεργοποίηση της σύμβασης και τις υπόλοιπες
τρεις με ρυθμό μία ανά 12 μήνες, ώστε το συνολικό πρόγραμμα να έχει
ολοκληρωθεί σε έξι χρόνια. Ανάλογη είναι και η ιταλική πρόταση, αν και πολλές
φορές ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. «Προσπαθούμε να οριστικοποιήσουμε
και τα δύο σχέδια προτάσεων από Ιταλούς και Γάλλους διότι γνωρίζουμε ότι δεν
πρέπει να χαθεί πολύτιμος χρόνος, με δεδομένο ότι την ώρα της συμβασιοποίησης
του προγράμματος δεν θα μπορούν να γίνουν μεγάλες αλλαγές», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ»
αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού που ήταν μεταξύ των χειριστών του
προγράμματος των Belh@rra.
Στρατιωτική συμφωνία με Ιταλία ή Γαλλία
Σε πολιτικό επίπεδο, ο νικητής στην ιταλογαλλική μονομαχία για τις κορβέτες
του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού θα κριθεί και από τις εγγυήσεις τις οποίες θα
προσφέρει στην Αθήνα σε περίπτωση που χρειαστεί στρατιωτική βοήθεια. Σε μια
εποχή έξαρσης των τουρκικών διεκδικήσεων και σχεδόν καθημερινών απειλών από
την Αγκυρα για στρατιωτική επιχείρηση στα νησιά του Αιγαίου, η ελληνική
κυβέρνηση διερευνά το ενδεχόμενο σύναψης μιας συμφωνίας αμοιβαίας στρατιωτικής
συνδρομής, στο πρότυπο αυτής που συνομολογήθηκε με τη Γαλλία και επέτρεψε την
απευθείας προμήθεια των φρεγατών Belh@rra χωρίς διεθνή διαγωνισμό.
Το γεγονός ότι η επιλογή των κορβετών για την ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού
επιταχύνεται είναι σχεδόν νομοτελειακό έπειτα από οκτώ μήνες επιβάρυνσης του
κλίματος μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας και της πλήρους διακοπής των
πολιτικών και διπλωματικών διαβουλεύσεων, κάτι που παραπέμπει σε οιονεί
πολεμική προπαρασκευή από πλευράς της Τουρκίας. Από την κρίση του «Oruc Reis»
το καλοκαίρι του 2020, η Ελλάδα έχει προχωρήσει στη σημαντική παραγγελία των
3+1 φρεγατών Belh@rra, όμως ακόμη δεν έχει παραλάβει κάποιο καινούριο πλοίο. Η
πρώτη γαλλική φρεγάτα θα ενταχθεί στο Πολεμικό Ναυτικό το 2025, σε χρόνο ρεκόρ
από την υπογραφή της σύμβασης και με ταχύτητα εξπρές για ένα υπερσύγχρονο
πολεμικό πλοίο. Ωστόσο, τα λάθη του παρελθόντος και ο οικειοθελής αφοπλισμός
των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων από λάθη των κυβερνήσεων μετά το 2004 και την
υπερδεκαετή περίοδο των μνημονίων έχουν αφήσει τον στόλο με 13 βασικές
πολεμικές μονάδες επιφανείας μεγάλης ηλικίας, με το νεότερο (φρεγάτα
«Σαλαμίς») να έχει ηλικία 23 ετών και το πιο υπέργηρο (φρεγάτα «Ναβαρίνον») να
έχει ναυπηγηθεί το 1977.
Πηγή: Πρώτο Θέμα