Η Έρικα Όλσον (Erika Olson), Βοηθός Υφυπουργός Ευρωπαϊκών και
Ευρασιατικών Υποθέσεων στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, υποστήριξε ότι η άρση
του εμπάργκο όπλων στην ελληνοκυπριακή διοίκηση (Κυπριακή Δημοκρατία)
από τις ΗΠΑ και η προετοιμασία του δρόμου για συνεργασία στρατιωτικής
εκπαίδευσης δεν σημαίνει αλλαγή στη θέση της Ουάσιγκτον όσον αφορά μια λύση
στο νησί, όπως σημειώνει η τουρκική εφημερίδα Star.
Η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία είχαν αντιδράσει σκληρά στην άρση του
εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ στην ελληνοκυπριακή διοίκηση.
Στο πλαίσιο των επαφών της στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, η
αναπληρώτρια υφυπουργός Όλσον παρακολούθησε ένα πάνελ για την καθαρή ενέργεια
στο συνέδριο που διοργάνωσε το Atlantic Council.
Η Όλσον, η οποία συναντήθηκε με στελέχη του Υπουργείου Ενέργειας και
Φυσικών Πόρων, του Υπουργείου Εμπορίου και του Υπουργείου Εξωτερικών, απάντησε
σε ερωτήσεις που της τέθηκαν από το πρακτορείο Anadolu για τη στρατιωτική
εμπλοκή μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, την άρση των περιορισμών στην ελληνοκυπριακή
διοίκηση, η τελευταία κατάσταση στην πώληση F-16 στην Τουρκία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Φαίνεται ότι η Αθήνα ενθαρρύνεται από τις στρατιωτικές εμπλοκές
μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ ενώ προκαλεί την Τουρκία. Από την άποψη αυτή,
ακολούθησε σκληρή κριτική στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Τουρκία. Πώς εξηγούν
οι ΗΠΑ αυτή την πολιτική, η οποία έχει αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ των δύο
συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ; Θα πάρουν θέση οι ΗΠΑ στο πλευρό ενός από τα μέρη σε
μια πιθανή στρατιωτική σύγκρουση;
Έρικα Όλσον:
Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε τόσο με την Τουρκία όσο και με την Ελλάδα
και καλούμε τους συμμάχους μας να απόσχουν από κλιμάκωση πρακτικών. Η Τουρκία
και η Ελλάδα είναι ουσιαστικοί και σημαντικοί σύμμαχοι και φίλοι των Ηνωμένων
Πολιτειών.
Υπάρχουν διαφορές απόψεων μεταξύ των δύο χωρών και θέλουμε να επιλύσουν αυτές
τις διαφορές εποικοδομητικά μέσω του διαλόγου, όπως στο παρελθόν.
Τώρα περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να δράσουμε μαζί ως σύμμαχοι του
ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσουμε την επιθετική στάση της Ρωσίας στην
Ουκρανία.
Θέλουμε να επιλύσουν αυτές τις διαφορές εποικοδομητικά μέσω του διαλόγου, όπως
έκαναν στο παρελθόν.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι ΗΠΑ άρουν ορισμένους περιορισμούς στην ελληνοκυπριακή διοίκηση και
άνοιξαν τις πόρτες για πωλήσεις όπλων και συνεργασία στον τομέα της
στρατιωτικής εκπαίδευσης. Αυτό σημαίνει ότι σύντομα θα δούμε αμερικανικά όπλα
και συμβούλους στο Νησί; Ανησυχείτε για τις προκλητικές συνέπειες αυτού στην
τουρκική πλευρά;
Έρικα Όλσον:
«Αυτή η απόφαση δεν υποδηλώνει αλλαγή στη θέση των ΗΠΑ σχετικά με μια λύση
στην Κύπρο (στο νησί). Οι πιθανές πωλήσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζουν
να εξετάζονται κατά περίπτωση για να υποστηρίξουν την εξωτερική μας πολιτική.
Νωρίτερα φέτος, ο Υπουργός (Άντονι) Μπλίνκεν, σχετικά με το να επιτρέψει
στην Κυπριακή Δημοκρατία να άρει τους αμυντικούς εμπορικούς περιορισμούς για
το οικονομικό έτος 2023 - που περιγράφονται στον Νόμο για την Ανατολική
Μεσόγειο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία για το 2019 και για το
οικονομικό έτος 2020. Αποφάσισε ότι πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις - που
ορίζονται στον Νόμο περί Εξουσιοδότησης Εθνικής Άμυνας. Το Υπουργείο μας
εξετάζει τη συμμόρφωση με αυτούς τους όρους κάθε χρόνο. Όπως η Τουρκία,
συνεργαζόμαστε ενάντια στην επιθετική στάση της Ρωσίας. Στοχεύουμε σε μια
ασφαλή και ευημερούσα περιοχή»
ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι προσθήκες που προϋποθέτουν τις πωλήσεις F-16 στην Τουρκία έχουν
αφαιρεθεί από την έκδοση της Γερουσίας του προϋπολογισμού εθνικής άμυνας των
ΗΠΑ. Πώς αξιολογείτε αυτή την εξέλιξη; Ποια είναι τα σημεία που είστε
αισιόδοξος ή απαισιόδοξος για αυτό το θέμα;
Έρικα Όλσον:
«Η Τουρκία είναι ένας από τους πιο μακροχρόνιους και σημαντικούς συμμάχους του
ΝΑΤΟ των Ηνωμένων Πολιτειών. Η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζει τις προσπάθειες
της Τουρκίας να εκσυγχρονίσει τον στόλο της F-16.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία έχουν βαθιά ριζωμένους δεσμούς άμυνας και
ασφάλειας και η Τουρκία είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ. Η διατήρηση της
κατανόησης της διαλειτουργικότητας εντός του σώματός της εξακολουθεί να
αποτελεί θέμα προτεραιότητας. Με ενθαρρύνει να δω ότι η Τουρκία είναι
αποφασισμένη να συνεργαστεί μαζί μας, για άλλη μια φορά, για την κοινή μας
ασφάλεια».
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς αξιολογείτε τον ρόλο της Τουρκίας στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, η
οποία συμμετείχε στη διαδικασία σε διάφορα σημεία των κρίσεων και είχε στόχο
να μειώσει την ένταση;
Έρικα Όλσον:
«Σε όλες μου τις συνομιλίες με Τούρκους αξιωματούχους αυτή την εβδομάδα,
εξέφρασα μεγάλη ικανοποίηση για τον εποικοδομητικό ρόλο που έπαιξε η Τουρκία
στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας για το άνοιγμα ενός
θαλάσσιου διαδρόμου για τη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών στον κόσμο. Το άνοιγμα
αυτού του διαδρόμου θα ενισχύσει την επισιτιστική ασφάλεια σε όλο τον κόσμο
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, περισσότεροι
από 7 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι τροφίμων έχουν μεταφερθεί στον κόσμο μέχρι
στιγμής.
Κατά τις συναντήσεις που είχα, εξέφρασα επίσης την ευγνωμοσύνη μου για τις
διπλωματικές προσπάθειες της Τουρκίας για την απελευθέρωση των Ουκρανών
αιχμαλώτων πολέμου και δύο Αμερικανών πολιτών που κρατούνται από τη
Ρωσία.
Ξεκαθαρίσαμε επίσης ότι ο Πρόεδρος Πούτιν είναι άμεσα υπεύθυνος για την
παράλογη και παράνομη εισβολή της ρωσικής κυβέρνησης στην Ουκρανία.
Αυτή τη στιγμή, είναι πιο απαραίτητο από ποτέ να ενωθούμε για να στηρίξουμε
τον ουκρανικό λαό.
Πρέπει να συνεργαστούμε ώστε η Ρωσία να μην χρησιμοποιεί τα παγκόσμια
συστήματα για να παρατείνει περαιτέρω αυτόν τον άδικο και αδικαιολόγητο
πόλεμο.
Εκτιμούμε τη σαφή και ακλόνητη δέσμευση της Τουρκίας στην εδαφική
ακεραιότητα της Ουκρανίας και τις προσπάθειές της να προωθήσει τον διάλογο
μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας».
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η αύξηση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ εφιστά την
προσοχή. Τι πιστεύετε για τους λόγους αυτής της εξέλιξης και τη συνέχιση αυτής
της δυναμικής;
Έρικα Όλσον:
«Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των χωρών μας αναπτύσσονται και αυξάνονται μέρα
με τη μέρα. Για παράδειγμα, μόλις πριν από δύο εβδομάδες, η αμερικανική
εταιρεία Axiom Space υπέγραψε μια ιστορική συμφωνία με την Τουρκία για την
αποστολή του πρώτου Τούρκου αστροναύτη στο διάστημα.
Αριθμός ρεκόρ Αμερικανών τουριστών ήρθαν στην Τουρκία, 377 χιλιάδες
Αμερικανοί επισκέφτηκαν την Τουρκία το πρώτο εξάμηνο του 2022. Το ποσοστό αυτό
αντιπροσωπεύει αύξηση 76,8 τοις εκατό σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019
πριν από την έναρξη της πανδημίας.
Ενώ οι συνολικές εξαγωγές των ΗΠΑ προς την Τουρκία ήταν 5 δισεκατομμύρια
δολάρια το πρώτο εξάμηνο του 2021, έφθασαν περίπου τα 8,1 δισεκατομμύρια
δολάρια το πρώτο εξάμηνο του 2022 με αύξηση 62 τοις εκατό. Περίπου το 20 τοις
εκατό του υγρού φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται στην Τουρκία είναι
αμερικανικό φυσικό αέριο.
Το συνολικό διμερές εμπόριο, το οποίο ήταν 12,4 δισεκατομμύρια δολάρια το
πρώτο εξάμηνο του 2021, αυξήθηκε κατά 42 τοις εκατό στα 17,6 δισεκατομμύρια
δολάρια το πρώτο εξάμηνο του 2022. Η αύξηση αυτή προήλθε από την αύξηση τόσο
των εξαγωγών των ΗΠΑ προς την Τουρκία όσο και των εξαγωγών της Τουρκίας προς
τις ΗΠΑ.
Φαίνεται ότι οι ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες που προέρχονται από τις ΗΠΑ
προσθέτουν νέο περιεχόμενο και υπηρεσίες για την τουρκική αγορά μέρα με τη
μέρα, και τα προγράμματα που παράγονται στην Τουρκία αντιμετωπίζουν μεγάλο
θαυμασμό στις ΗΠΑ.
Έχουμε μεγάλες δυνατότητες να επεκτείνουμε τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των
τεράστιων καταναλωτικών αγορών των δύο χωρών.
Τα τουρκικά προϊόντα βρίσκουν μια όλο και πιο ελκυστική αγορά στις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ έγιναν η δεύτερη αγορά το 2021, ανεβαίνοντας από την πέμπτη θέση το
2019 και την τρίτη θέση το 2020 στην κατάταξη των αγορών στις οποίες εξάγει η
Τουρκία.
Στην πραγματικότητα, οι εξαγωγές από την Τουρκία προς τις ΗΠΑ σημείωσαν
επίσης αύξηση 45 τοις εκατό το 2021, τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των πέντε
κορυφαίων εμπορικών εταίρων της Τουρκίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στην
Τουρκία από το 2003 και είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την ισχυρή
αναπτυξιακή τάση στο διμερές εμπόριο και να εμβαθύνουμε τους οικονομικούς μας
δεσμούς».