Σε μια εμφανή μετατόπιση από τις προηγούμενες θέσεις της σχετικά με τις
σχέσεις της με τη Συρία, η Τουρκία ανακοίνωσε, την Παρασκευή, μέσω του
Προέδρου της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να μην «αποκλείσει τον διάλογο και τη
διπλωματία» με τη Δαμασκό, ένα βήμα που έρχεται υπό το φως των περιφερειακών
αλλαγών και των εσωτερικών εξελίξεων που καλούν την Άγκυρα να προχωρήσει στην
«ομαλοποίηση» με το καθεστώς του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ,
σημειώνει η «al Hurra» επικαλούμενη παρατηρητές.
Ο Ερντογάν είχε πει στους δημοσιογράφους ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να
αποκλείσει τον διάλογο και τη διπλωματία με τη Συρία.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη δυνατότητα διεξαγωγής συνομιλιών με τη
Δαμασκό, ο Ερντογάν φέρεται να είπε ότι η διπλωματία μεταξύ των χωρών δεν
μπορεί να διακοπεί εντελώς, σε τόνο λιγότερο αυστηρό από τις προηγούμενες
δηλώσεις του.
Οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου έγιναν περίπου μια εβδομάδα αφότου ο Τούρκος
υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αποκάλυψε ότι είχε μια σύντομη
συνομιλία με τον ομόλογό του στο συριακό καθεστώς, Φαϊζάλ Μικντάντ, στην οποία
τον ενημέρωσε για την ανάγκη εξεύρεσης «συμφιλίωσης μεταξύ των η αντιπολίτευση
και της κυβέρνησης της Συρίας προκειμένου να επιτευχθεί διαρκής ειρήνη» στη
χώρα.
«Οι περιφερειακές αλλαγές επιταχύνουν την αλλαγή στάσης της Τουρκίας»
Αυτή η συνάντηση είναι η πρώτη μεταξύ υψηλόβαθμου Τούρκου διπλωμάτη και
αξιωματούχου της κυβέρνησης της Συρίας από το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου
στη χώρα το 2011.
«Υπάρχουν πολλές αλλαγές σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο που ώθησαν την
Τουρκία να κάνει αυτό το βήμα», δήλωσε ο Τούρκος πολιτικός αναλυτής Μπεκίρ
Ατατζάν.
Σε μια συνέντευξη στην Al-Hurra, ο Ατατζάν λέει ότι μεταξύ αυτών των αλλαγών
είναι «ο ουκρανο-ρωσικός πόλεμος και η εμφάνιση μιας νέας παγκόσμιας τάξης
μετά την πανδημία του κορωνοϊού, είτε σε οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό
επίπεδο, εκτός από την εμφάνιση νέα μπλοκ στην περιοχή και τον κόσμο».
Ο Ατατζάν πρόσθεσε ότι «η Τουρκία δεν μπορεί να ζήσει μακριά από αυτές τις
αλλαγές, ειδικά με τις γειτονικές χώρες», σημειώνοντας ότι «η Άγκυρα
διαπίστωσε ότι οι σχέσεις της με τις γειτονικές χώρες δεν ήταν στο απαιτούμενο
επίπεδο και ότι ήταν κλειστές στον εαυτό τους, και ως εκ τούτου είδε την
ανάγκη να ανοίξει με αυτές τις χώρες, είτε είναι η Ελλάδα, η Ρωσία και η
Ουκρανία και τα Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, το Ισραήλ και η Συρία,
φυσικά».
Όχι μόνο αυτό, σε εσωτερικό επίπεδο, υπάρχει επίσης μια σημαντική εξέλιξη που
ώθησε την Άγκυρα να κατευθυνθεί προς τα νότια και να μεταμορφώσει την
εξομάλυνση των σχέσεών της με τη Δαμασκό.
Ο καθηγητής Νομικής και Διεθνών Σχέσεων Σαμίρ Σάλχα δήλωσε ότι «η νέα
τουρκική πολιτική στην αντιμετώπιση του συριακού φακέλου δείχνει ότι η
κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης θέλει να καταγράψει μια
πραγματική πολιτική ανακάλυψη στον συριακό φάκελο που ενισχύει τις πιθανότητές
της να παραμείνει στην εξουσία πριν πάει στις εκλογές που είναι
προγραμματισμένες για τον ερχόμενο Ιούνιο».
Ο Σάλχα προσθέτει ότι «το συριακό ζήτημα έρχεται στο πλαίσιο της περιφερειακής
επανατοποθέτησης της Άγκυρας, γιατί αυτός ο φάκελος αντανακλά την Τουρκία και
τα εσωτερικά και εξωτερικά της συμφέροντα».
«Δεν είναι πια στόχος η ανατροπή του Άσαντ»
Από την έναρξη της σύγκρουσης στη Συρία το 2011, η Άγκυρα έχει παράσχει
ουσιαστική υποστήριξη στην πολιτική και στρατιωτική αντιπολίτευση.
Από το 2016 έχει ξεκινήσει τρεις στρατιωτικές επιχειρήσεις μεγάλης
κλίμακας στη Συρία, με στόχο κυρίως Κούρδους μαχητές και οι δυνάμεις της, σε
συνεργασία με συριακές φατρίες πιστές στην Άγκυρα, κατάφεραν να ελέγξουν μια
μεγάλη συνοριακή περιοχή στα βόρεια της χώρας.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει χαρακτηρίσει εδώ και καιρό το καθεστώς του Σύρου
προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ ως «δολοφονικό». Είπε τον Μάιο ότι δεν θα επιστρέψει
τους Σύρους πρόσφυγες στη χώρα του στα «στόματα των δολοφόνων».
Στο πλαίσιο αυτό, ο Τούρκος δημοσιογράφος που πρόσκειται στην κυβέρνηση,
Μουράτ Γιλτάς, έγραψε άρθρο στην εφημερίδα «Sabah», συνοψίζοντας τα αιτήματα
της Άγκυρας για αποκατάσταση των σχέσεων με τη Δαμασκό.
«Η Τουρκία θέλει να αναλάβει μια νέα πρωτοβουλία για την επίλυση προβλημάτων
αντί να κάνει μια στρατηγική αλλαγή στην πολιτική της απέναντι στη Συρία»,
είπε ο Γιλτάς.
Πρόσθεσε ότι «οι στόχοι της Τουρκίας παραμένουν οι ίδιοι, που είναι η
καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η εξεύρεση συνολικής πολιτικής λύσης στην κρίση
και η οριστικοποίηση του φακέλου της επιστροφής των Σύριων προσφύγων».
Επεσήμανε ότι «η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ δεν είναι πλέον μελλοντικός
στόχος για την Τουρκία», σημειώνοντας ότι «είναι δύσκολο να επιλυθούν γρήγορα
τα εκκρεμή ζητήματα, αλλά η σταδιακή δημιουργία δεσμών με το συριακό καθεστώς
θα μπορούσε να είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας».
Ο Ατατζάν πιστεύει ότι «η σημαντικότερη τουρκική απαίτηση που θα κατευθυνθεί
προς τη Συρία σχετίζεται με την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας και ως
εκ τούτου δεν μπορεί να το απαιτήσει εάν δεν υπάρχουν άμεσες σχέσεις με τη
Δαμασκό».
Με τη σειρά του, ο Σάλχα πιστεύει ότι «οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών δεν
θα επιστρέψουν στην προηγούμενη εποχή τους», προσθέτοντας ότι «το θέμα δεν
είναι εύκολο και θα πάρει πολύ χρόνο γιατί τα σημεία διαμάχης και οι διαφορές
είναι πολλά μεταξύ των δύο πλευρών και Απαιτεί περισσότερες από μία
συναντήσεις σε πολιτικό, διπλωματικό και επίπεδο πληροφοριών για να συζητηθούν
πολλά αρχεία».
Ο Σάλχα εξηγεί ότι «η Άγκυρα έχει τις προτεραιότητες και τις απαιτήσεις της,
όπως και η συριακή πλευρά, και υπό το πρίσμα αυτό, θα γίνει συνεννόηση για
έναν κοινό οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης».
«Η Τουρκία ‘μεσολαβητής’ αντιπολίτευσης και κυβέρνησης στη Συρία»
Οι δηλώσεις Τσαβούσογλου, κατά τις οποίες άφησε να εννοηθεί την πιθανότητα
επανάληψης των σχέσεων με τη Δαμασκό, πυροδότησε μια «λαϊκή εξέγερση στις
περιοχές τουρκικής επιρροής στο Χαλέπι, την Ιντλίμπ, τη Ράκα και την
αλ-Χασάκα» την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Σε μια προσπάθεια να ηρεμήσει, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι
«από την αρχή της συριακής σύγκρουσης, η Τουρκία είναι η χώρα που έχει κάνει
τη μεγαλύτερη προσπάθεια για να βρει μια λύση στην κρίση σε αυτή τη χώρα
σύμφωνα με τις θεμιτές προσδοκίες των λαών».
Όμως ο Σάλχα πιστεύει ότι «ο διάλογος μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού μπορεί να
συμβάλει στην επίτευξη συμφιλίωσης μεταξύ του καθεστώτος και της
αντιπολίτευσης».
Πρόσθεσε, «η αντιπολίτευση αρνείται επί του παρόντος οποιονδήποτε διάλογο με
το καθεστώς, αλλά η Άγκυρα μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση αυτού, υπό την
προϋπόθεση ότι υπάρχουν πραγματικές συνεννοήσεις μεταξύ της Τουρκίας και του
καθεστώτος».
Ο Ατατζάν συμφωνεί με αυτή την πρόταση και επισημαίνει ότι «η Τουρκία θέλει να
είναι εγγυητής και μεσολαβητής μεταξύ του καθεστώτος και της αντιπολίτευσης
για την επίτευξη συναίνεσης και την επίλυση των εκκρεμών προβλημάτων».
Και καταλήγει λέγοντας ότι «η Τουρκία έχει καλές σχέσεις με την αντιπολίτευση
και μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλία και να είναι ο εγγυητής για να βρεθεί λύση
ή τουλάχιστον να προσπαθήσει να σταματήσει την αιματοχυσία».
Al Hurra