Της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου , Ιστορικού- Διεθνολόγου *
Η Τουρκία είναι πολύ γνωστό ότι τους μετανάστες τούς εργαλειοποιεί είτε σε
σχέση με την Ελλάδα είτε σε σχέση με τα ανοιχτά μέτωπα που η ίδια έχει στην
περιφέρειά της...
Προχθές ο Κιλιντσάρογλου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης του
τουρκικού κράτους είχε κάνει λόγο για Σύριους αδερφούς που αναγκάστηκαν να
αφήσουν την πατρίδα τους μετά από εμφύλιο πόλεμο και να βρουν καταφύγιο στην
Τουρκία, οπότε το τουρκικό κράτος οφείλει να τους προστατεύσει.
Αντίθετα, μίλησε τελείως απαξιωτικά για τους Αφγανούς, λέγοντας χαρακτηριστικά
ότι "πρέπει να τους στείλουμε από εκεί που ήρθαν, μας τους έστειλε το Ιράν,
οπότε να τους πάρει πίσω "...
Η Συρία είναι ένα περιβάλλον που όπως έχουμε πει σε αρθρογραφία του
παρελθόντος, επειδή είναι χώρα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διέλευση
των ενεργειακών αγωγών είναι πολύ πιο χρήσιμη για τη Διπλωματία από ό,τι ένα
κράτος- παραγωγός (ακόμα και σήμερα που υφίσταται ενεργειακή κρίση)...άλλωστε
με αφορμή έναν αγωγό πυροδοτήθηκε στην πραγματικότητα ο συριακός εμφύλιος, και
επίσης είναι ένα κράτος που η θρησκευτική κάστα στην οποία πρόσκεινται λίγοι
κυβερνά και όχι οι πολλοί...
Συγχρόνως με τα θρησκευτικά θέματα, υφίστανται και φυλετικά ζητήματα με τους
Κούρδους να είναι μία πληθυσμιακή ομάδα με ιδιαίτερο βάρος για τη
χώρα...
Επίσης εκεί που ο Ερντογάν διατεινόταν ότι ο στρατός του θα μπει νικητής στη
Δαμασκό και θα προσκυνήσει στο τζαμί Εμεβί, όπως διαβάζουμε στον ιστότοπο
tourkikanea ξαφνικά εξέφρασε τη θέση ότι "δεν έχουμε κανένα ντέρτι να
νικήσουμε τον Άσαντ"... Είναι μόνο άραγε το γεγονός, ότι και μετά την τριμερή
στην Τεχεράνη και μετά τη συνάντηση με τον Πούτιν στο Σότσι κάθε άλλο παρά
βρήκε πρόσφορο έδαφος για την επίθεση που οραματιζόταν;;;;... Ή και μήπως κάτι
άλλο που έχει να κάνει με το ενεργειακό καθαρά σκέλος;;;;
Την περασμένη εβδομάδα, σε σχετική αρθρογραφία είχαμε αναφέρει γιατί τα
ενεργειακά πράγματα στη Μαύρη Θάλασσα, επειδή υφίστανται οι αγωγοί, κάθε άλλο
παρά προσφέρουν νηνεμία στην περιοχή, και ίσως μεγαλύτερη "αναταραχή" από ό,τι
εδώ στη Μεσόγειο που δεν υπάρχουν ακόμα κατασκευασμένοι...Η Τουρκία παρά το
γεγονός ότι προσπαθεί μετά την ουκρανική κρίση να εξισορροπήσει ανάμεσα σε δύο
κόσμους και να παίξει μάλιστα κεντρικό ρόλο, δεν βρίσκεται και στην καλύτερη
περίοδο, μια και ήδη είχε χάσει την αξιοπιστία της, πριν τον ουκρανικό
πόλεμο.... Ειδικά τώρα, που ούτε από τον Αγκίλα Σάλεχ πήρε την απαιτούμενη
διαβεβαίωση που περίμενε για την επικύρωση του παράνομου τουρκολιβυκού
μνημονίου, ενώ παράλληλα υφίσταται μία "νηνεμία" ανάμεσα σε ΗΠΑ και Γαλλία για
τις κινήσεις (σε διαφορετικό πλαίσιο) που θα κάνουν στην Ανατολική Μεσόγειο,
που θα κρίνουν τις εξελίξεις των αγωγών στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ...
Πέρα από τις διασυνδέσεις για την ηλεκτρική ενέργεια και την υπογραφή των
σχετικών συμφωνιών που υπάρχουν ανάμεσα σε κράτη της περιοχής, είναι σχεδόν
αφύσικο να μην κατασκευαστεί ένας αγωγός που να στέλνει αέριο από την
ανατολική στη δυτική περιφέρεια, περνώντας από κράτη της Νοτιοανατολικής
Μεσογείου ... Αυτό είναι μία συνθήκη που όσοι ασχολούνται τόσο με τα
ενεργειακά ζητήματα όσο και με τα γεωπολιτικά της Νοτιοανατολικής Μεσογείου το
γνωρίζουν....
Η Τουρκία, κρατώντας τουλάχιστον μέχρι στιγμής, το γεωτρύπανο Αμπντούλ Χαμίτ
χαν στα δικά της χωρικά ύδατα, προσπαθεί να δείξει αφενός ότι και στην
ανατολική Μεσόγειο (εκτός από τη Μαύρη Θάλασσα) είναι μία χώρα έτοιμη (και ως
παραγωγός και ως κράτος διέλευσης) αφετέρου καλό πρόσωπο, ποντάροντας ο αγωγός
που θα κατασκευαστεί να έχει οδεύσεις που να μην την παρακάμπτουν και πολύ
πιθανό περιβάλλοντα με τα οποία τη δεδομένη περίοδο έχει διενέξεις (και δεν
εννοούμε εν προκειμένω την Ελλάδα και την Κύπρο)...
Τώρα όσον αφορά τους Αφγανούς μετανάστες και το Ιράν... Με το Ιράν είναι
άσπονδοι φίλοι, αυτό είναι το μόνο σίγουρο... Ουσιαστικά η αναφορά του
Κιλιντσάρογλου στο πώς το κράτος του βλέπει τη μετακίνηση του αφγανικού
πληθυσμού από το ιρανικό έδαφος αντικατοπτρίζει ότι υφίσταται ένα ανοιχτό
μέτωπο αντιπαράθεσης με το Ιράν, γιατί η δήλωση αυτή στρέφεται κατά του Ιράν
στην ουσία των πραγμάτων...
Το δεύτερο είναι και αυτό αφορά το Αφγανιστάν, ότι τελικά όχι μόνο οι Τούρκοι
δεν πήραν το ρόλο που στόχευαν στο περιβάλλον του μετά την αποχώρηση των
αμερικανικών δυνάμεων, αλλά φαίνεται και ότι η συνεργασία με το Κατάρ για τον
"έλεγχο" της ευρύτερης περιοχής μετά την ανάρρηση στην εξουσία των Ταλιμπάν
μάλλον δείχνει ανισοβαρής, κυρίως επειδή οι Καταριανοί δεν μένουν πλεον αμιγώς
στην ανάπτυξη μίας δυναμικής παρουσίας στο γεωγραφικό περιβάλλον τους, αλλά
αναζητούν και ένα νέο πλαίσιο με τους Δυτικούς...
*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός – Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου
Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική
Συνεργάτιδα ΑΠΘ (Νομικής Σχολής και Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ), Εξωτερική
Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και της Σχολής
Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)