Στόχος της Αγκυρας, να ασχοληθεί κατόπιν απερίσπαστη με την Ελλάδα και την
Κύπρο, μεγαλώνοντας τα σύνορά της
Σάββας Καλεντερίδης
Τους τελευταίους μήνες έχουν φουντώσει τα δημοσιεύματα που θέλουν την Τουρκία
να επεκτείνει τα σύνορά της προς όλες τις κατευθύνσεις. Η επέκταση των συνόρων
της Τουρκίας γίνεται με άλλοθι την καταπολέμηση της «τρομοκρατίας», όσον αφορά
το Ιράκ και τη Συρία, ενώ, όσον αφορά την Κύπρο και την Ελλάδα, γίνεται με
έναν «πονηρό» τρόπο, ήτοι με τη σταδιακή και αναίμακτη εφαρμογή του δόγματος
της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Οσον αφορά στο τελευταίο, η Τουρκία επιδιώκει την κύρωση από το λιβυκό
Κοινοβούλιο της συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ με τη Λιβύη, γνωστής ως
«τουρκολιβυκό μνημόνιο», εξέλιξη που θα δώσει στην Τουρκία ένα ισχυρό
επιχείρημα για την υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ των ελληνικών νησιών. Αφού με το
τουρκολιβυκό μνημόνιο αναγνωρίζεται στην Κρήτη, το μεγαλύτερο νησί της
Ελλάδας, υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ ίση με το εύρος των χωρικών υδάτων, δηλαδή 6 ν.μ.
και ούτε μέτρο παραπάνω, εξυπακούεται ότι το ίδιο θα επιδιώξει η Τουρκία και
για όλα τα νησιά που συμπεριλαμβάνονται στον επαίσχυντο χάρτη της «Γαλάζιας
Πατρίδας».
Αν η Τουρκία το επιβάλει αυτό στο πεδίο, τότε τα ελληνικά νησιά θα είναι
εγκλωβισμένα μέσα στα νερά της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Παράλληλα, η Τουρκία, από τότε που υιοθέτησε επίσημα το ομώνυμο δόγμα, έχει
ανεβάσει τους τόνους, απαιτώντας την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του
ανατολικού Αιγαίου, αμφισβητώντας την εθνική κυριαρχία όσο αυτά παραμένουν
στρατιωτικοποιημένα, ενώ ταυτοχρόνως μιλά για δικαίωμα στην αυτοάμυνα,
εννοώντας ότι, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες, θα κάνει στρατιωτική επιχείρηση
εναντίον των ελληνικών νησιών για να τα… αποστρατιωτικοποιήσει.
Ενώ η Τουρκία διεξάγει αεροναυτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας με το όνομα του
εν λόγω δόγματος, δηλαδή «Γαλάζια Πατρίδα», ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν αλλά και οι
υπουργοί Εξωτερικών, Αμυνας, Ενέργειας, ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου και
του κόμματός του κάνουν δηλώσεις με τις οποίες δείχνουν την αποφασιστικότητα
«να υπερασπιστεί η Τουρκία τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στη Γαλάζια
Πατρίδα», χιλιάδες λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που είναι
εμφανές ότι καθοδηγούνται από τις… αρμόδιες υπηρεσίες του τουρκικού κράτους,
διακινούν σενάρια για την κατάληψη των νησιών όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Μια από τις συνθήκες που αναφέρουν είναι να κλείσουν το μέτωπο με τους
Κούρδους, για να επιδοθούν απερίσπαστοι στα μέτωπα της Κύπρου και της Ελλάδας.
Οσον αφορά τα μέτωπα με τους Κούρδους, ο τουρκικός στρατός έχει εισβάλει στο
Νότιο Κουρδιστάν – Βόρειο Ιράκ, όπου διατηρεί δεκάδες βάσεις και φυλάκια,
δηλαδή έχει καταλάβει στρατιωτικά το έδαφος μιας ξένης χώρας, έχει εισβάλει
στη Συρία τέσσερις φορές και έχει καταλάβει τις περιοχές Αλ Μπαμπ, Αφρίν,
Ιντλίμπ και Σερεκάνιγιε-Γκίρε Σπι, ενώ ετοιμάζεται να εισβάλει για πέμπτη φορά
με στόχο να εξουδετερώσει την αυτόνομη διοίκηση της Ροζάβα, όπως ονομάζεται η
περιοχή που διοικείται από τις Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας (SDF),
ραχοκοκαλιά των οποίων είναι οι Κούρδοι του YPG-PYD.
Για την επιχείρηση αυτή το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας έχει
εκδώσει απόφαση από τις 26 Μαΐου 2022, την οποία μέχρι σήμερα δεν έχει
εφαρμόσει, επειδή έχουν εκφράσει αντιρρήσεις δημοσίως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και το
Ιράν.
Κατά την επίσκεψη Ερντογάν στο Σότσι, τις 5 Αυγούστου, ο Πούτιν πίεσε τον
Ερντογάν να συνεργαστεί με τον Ασαντ για να λύσει τα προβλήματα που απασχολούν
την Τουρκία.
Ο στόχος του Πούτιν είναι διπλός: από τη μια, να αναθερμανθούν οι σχέσεις
Τουρκίας – Συρίας και, από την άλλη, να προκαλέσει άλλο ένα ρήγμα στις σχέσεις
Τουρκίας – Δύσης, αφού η πολιτική της τελευταίας είναι εναντίον του Ασαντ.
Ο Ερντογάν φέρεται ότι έχει αποδεχτεί την πρόταση Πούτιν και ήδη είναι σε
επαφή με τον Ασαντ για να καθοριστεί το πλαίσιο της συνεργασίας τους. Για τους
όρους που θέτει ο Ασαντ για να προχωρήσει η συνεργασία με τον Ερντογάν ο
δημοσιογράφος Γιμάζ Μπιλγκέν, της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας «Τούρκιγιε»,
έγραψε σχετικό άρθρο, το οποίο παραθέτουμε:
Οι πέντε όροι Ασαντ
«Στις συνομιλίες Δαμασκού – Αγκυρας άρχισαν να γίνονται ξεκάθαρες οι
απαιτήσεις και οι προτεραιότητες της πλευράς του Μπασάρ Ασαντ. Το καθεστώς
Μπάαθ θέλει τα εξής:
Την επιστροφή της επαρχίας Ιντλίμπ στη διοίκηση της Δαμασκού.
Τον έλεγχο της συνοριακής πύλης Reyhanlı-Cilvegözü, που τώρα είναι υπό τον
έλεγχο ομάδων που ελέγχονται από την Τουρκία.
Τον έλεγχο του τελωνείου Kesep, που τώρα είναι υπό τον έλεγχο ομάδων που
ελέγχονται από την Τουρκία.
Τον πλήρη έλεγχο του αυτοκινητοδρόμου Μ4, που συνδέει τις πόλεις Λατάκεια,
Χαλέπι, Χασάκα, Ντερ εζ Ζορτ.
Την υποστήριξη της Τουρκίας για την παράκαμψη των κυρώσεων που έχουν επιβάλει
η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ εναντίον γραφειοκρατών, επιχειρηματιών και εταιριών που
υποστηρίζουν το καθεστώς της οικογένειας Ασαντ.
Από την πλευρά της, η τουρκική αντιπροσωπία, ενάντια στις απαιτήσεις της
Δαμασκού, ζήτησε να εκκαθαριστούν πλήρως οι περιοχές που σήμερα είναι υπό τον
έλεγχο της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK/YPG.*
Η Τουρκία θέλει επίσης τα εξής:
Την πλήρη εξάλειψη της τρομοκρατικής απειλής στα σύνορα.
Την ασφαλή επιστροφή των προσφύγων και τις πρακτικές μετά την εγκατάστασή
τους.
Την ολοκλήρωση των διαδικασιών πολιτικής και στρατιωτικής ολοκλήρωσης μεταξύ
της αντιπολίτευσης και της Δαμασκού με υγιή τρόπο.
Η Αγκυρα απαιτεί η Χομς, η Δαμασκός και το Χαλέπι να είναι πιλοτικές περιοχές
για ασφαλείς και αξιοπρεπείς επιστροφές των προσφύγων σε πρώτη φάση, και αυτό
το πλαίσιο να επεκταθεί αργότερα και σε άλλες περιοχές.
Το καθεστώς Ασαντ μέχρι στιγμής δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει εργασίες
υποδομής και ανοικοδόμησης στις περιοχές των οποίων είχε χάσει τον έλεγχο κατά
την πρώτη περίοδο του πολέμου, αλλά στη συνέχεια τις ανακατέλαβε,
συμπεριλαμβανομένων του Χαλεπιού, της Χομς, της επαρχίας της Δαμασκού, της
Χάμα, της Ντεράα και της Ντέιρ εζ Ζορ.
Η Τουρκία προσφέρθηκε επίσης να παρέχει βοήθεια στην κυβέρνηση της Δαμασκού
για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη μεταφορά του συριακού πετρελαίου
στην κεντρική κυβέρνηση. Εκτός αυτού, προσφέρθηκε να παρέχει βοήθεια και
υποστήριξη στη συριακή διοίκηση, στους τομείς της επισκευής φραγμάτων, του
ηλεκτρισμού, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, της διαχείρισης υδάτων και της
γεωργίας.
Το καθεστώς Ασαντ από την πλευρά του δήλωσε ότι θα σεβαστεί τις αποφάσεις της
τριάδας Ρωσία – Ιράν – Τουρκία σχετικά με την επιστροφή των προσφύγων και όχι
μόνο.
Η κυβέρνηση του Μπάαθ και η Ρωσία ζητούν την ανοιχτή υποστήριξη της Τουρκίας
στο Ιντλίμπ.
Από την άλλη πλευρά, η σύναψη μιας νέας και πολύ πιο προχωρημένης συνοριακής
συμφωνίας με την Αγκυρα, με βάση τη Συμφωνία των Αδάνων, είναι μεταξύ των
θεμάτων που συζητήθηκαν. Επίσης ζητήθηκε από την Τουρκία να υποστηρίξει την
επανεισδοχή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο, στον Οργανισμό Ισλαμικής
Συνεργασίας και σε παρόμοιους διεθνείς θεσμούς και οργανισμούς, η συμμετοχή
της οποίας είχε ανασταλεί λόγω της περιόδου του πολέμου.
Σε αυτές τις συνομιλίες, η Τουρκία συνεχίζει να επιμένει στη διαδικασία της
Γενεύης, στο δημοκρατικό Σύνταγμα, στις ελεύθερες εκλογές και στην άμεση
απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, ιδίως γυναικών, παιδιών, ηλικιωμένων και
όσων έχουν κακές συνθήκες υγείας». Αυτά μας λέει ο Τούρκος δημοσιογράφος και
το πιο πιθανό είναι να ανταποκρίνονται στα θέματα που συζητήθηκαν από τις δύο
πλευρές. Το θέμα είναι μεγάλο για τη Δύση και πολύ μεγαλύτερο για την Ελλάδα,
δεδομένου ότι, αν κλείσει το «μέτωπο της Ροζάβα», τότε το μόνο μέτωπο που θα
μείνει ανοιχτό για την Τουρκία είναι αυτό της Κύπρου – Ελλάδας. Ελπίζω να
κατανοούμε το μέγεθος της απειλής.
*Το YPG είναι οι Μονάδες Προστασίας του Λαού, που αναγνωρίζονται από τις ΗΠΑ,
την Ε.Ε. και τη Ρωσία ως νόμιμη οργάνωση ασφαλείας στη ΒΑ Συρία. Γι’ αυτό
έχουν και γραφεία στις εν λόγω χώρες. Η Τουρκία σκόπιμα ταυτίζει το YPG με το
ΡΚΚ, που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.,
για να νομιμοποιήσει την εισβολή που έχει αποφασίσει.