Άλλη μια κυβίστηση του Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήρθε μετά τους συνήθεις “λαγούς”, να
επιβεβαιώσει τις φήμες , καθώς ζήτησε καλύτερους δεσμούς με τη Συρία, σε μια
χρονική συγκυρία που η Άγκυρα φαίνεται να αλλάζει τη στάση της απέναντι στην
κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ.
“Πρέπει να κάνουμε βήματα προόδου με τη Συρία. Με αυτά τα βήματα θα χαλάσουμε
πολλά παιχνίδια στην περιοχή”, είπε ο Ερντογάν στους δημοσιογράφους σε
δηλώσεις που μεταδόθηκαν από τα εθνικά τηλεοπτικά κανάλια το Σαββατοκύριακο.
“Ο πολιτικός διάλογος ή η διπλωματία δεν μπορούν να διακοπούν μεταξύ των
κρατών”.
Η Τουρκία ήταν ένθερμος υποστηρικτής των Σύριων ανταρτών κατά τη διάρκεια του
μακροχρόνιου πολέμου της χώρας, καταδικάζοντας τακτικά τον Άσαντ για τις
ενέργειες των στρατευμάτων του. Μάλιστα οι τζιχαντιστές που έχουν διεισδύσει
και κατάτο πρόσφατο παρελθόν ήλεγχαν πλήρως τον Συριακό Εθνικό΄Στρατό (SNA)
έδρασαν με τις ευλογίες, τα χρήματα και την υλική υποστήριξη του Τούρκου
προέδρου και της κυβέρνησής του εναντίον του Άσαντ και των υπολοίπων
“παικτών”.
Με την υποστήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, ωστόσο, η κυβέρνηση του Άσαντ έχει
ανακτήσει τον έλεγχο μεγάλου μέρους της Συρίας. Αυτό άφησε την Τουρκία να
επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στους Κούρδους μαχητές στη βόρεια Συρία που
θεωρεί απειλή για τους δεσμούς τους με το PKK, για το οποίο λέει η Τουρκία ότι
μάχεται για αυτονομία στο τουρκικό έδαφος εδώ και δεκαετίες.
Νωρίτερα τον Αύγουστο, ο Ερντογάν ταξίδεψε στο Σότσι για συνομιλίες με τον
Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν, αναζητώντας προφανώς την ευλογία του για μια
ακόμα διασυνοριακή επίθεση με στόχο τις Κουρδικές Μονάδες Άμυνας του Λαού ή
YPG. Μετά τη συνάντηση, ο Ερντογάν είπε στους δημοσιογράφους ότι ο Πούτιν
προέτρεψε την Άγκυρα να λύσει τα προβλήματά της με τη Δαμασκό.
Την Παρασκευή, ο Τούρκος ηγέτης δήλωσε ότι δεν υποχωρεί από την προθυμία του
να χτυπήσει ξανά πέρα από τα σύνορα. “Μπορεί να έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα”,
είπε ο Ερντογάν, μια φράση που χρησιμοποιεί όταν αναφέρεται σε επικείμενες
στρατιωτικές επιχειρήσεις και που ειναι καραμέλα στο στομα όψιμων Γκρίζων
Λύκων και λοιπών ερντογανικών όταν απειλούν την Ελλάδα. Στην ουσία έχει παρθεί
από ένα ερωτικό τραγούδι του 2015.
Ο Ουτούν Ορχάν, ειδικός επί της Συρίας στο Κέντρο Μελετών Μέσης Ανατολής που
εδρεύει στην Άγκυρα, είπε ότι οποιαδήποτε επικείμενη επανάσταση στους δεσμούς
με τον Άσαντ είναι απίθανη καθώς οι δύο κυβερνήσεις έχουν ανταγωνιστικές
προτεραιότητες στον τομέα ασφαλείας.
Η Δαμασκός περιμένει από την Τουρκία να σταματήσει την υποστήριξη προς τους
εναπομείναντες Σύρους αντιπάλους της, είπε ο Ορχάν. Η Τουρκία, εν τω μεταξύ,
είναι αποφασισμένη να διαλύσει την κουρδική αυτοδιοίκηση στη Συρία και στο
παρελθόν έχει κινητοποιήσει Σύρους αντάρτες για να πολεμήσουν ενάντια στο YPG.
“Η προσδοκία μου είναι οι επαφές των υπηρεσιών πληροφοριών να γίνουν πιο
συχνές και οι συνομιλίες να εξελιχθούν τελικά στην πολιτική διάσταση”, είπε ο
Ορχάν σε συνέντευξή του στο Bloomberg.
Η δεινή κατάσταση της οικονομίας της Τουρκίας θα μπορούσε να είναι ένας
παράγοντας που θα ωθήσει μια επανεξέταση από την Άγκυρα. Μια κρίση κόστους
ζωής καταδιώκει τους ψηφοφόρους λιγότερο από ένα χρόνο πριν από τις εκλογές,
απειλώντας να εξαερώσει την υποστήριξη προς τον Ερντογάν. Μερικοί Τούρκοι
δυσανασχετούν με την παρουσία των 3,7 εκατομμυρίων Σύριων μεταναστών που ζουν
στην Τουρκία και οι αμφισβητίες του Ερντογάν επιδιώκουν να αξιοποιήσουν το
αντιμεταναστευτικό αίσθημα, δεσμευόμενοι να απελάσουν Σύρους εάν
εκλεγούν.
Ο Ερντογάν ανακοίνωσε σχέδια για μετεγκατάσταση τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου
προσφύγων σε κοινότητες που κατασκευάζει η Τουρκία σε μια λωρίδα γης που
ελέγχει στη βόρεια Συρία.
Ο θυμός για τους πάνω από 3,7 εκατομμύρια πρόσφυγες ασκεί πίεση στον Ερντογάν
“Ο Ερντογάν είναι στριμωγμένος. Οι εκλογές πλησιάζουν. Επειδή η οικονομία πάει
τρομερά άσχημα, υπάρχει αυξημένη αντίδραση προς τους μετανάστες”, δήλωσε ο
Γκιονούλ Τολ, διευθυντής του προγράμματος Τουρκίας στο Middle East Institute
στην Ουάσιγκτον.
Η Συρία έγινε επίσης παρίας στον αραβικό κόσμο μετά την καταστολή μιας
εξέγερσης από τον Άσαντ το 2011 που πυροδότησε τον πόλεμο. Όμως τον Μάρτιο, ο
Άσαντ ταξίδεψε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για συνομιλίες καθώς οι αραβικές
κυβερνήσεις του Κόλπου κατέληξαν όλο και περισσότερο στο συμπέρασμα ότι
προτιμούν να επαναφέρουν τη Συρία στο μαντρί παρά να την εγκαταλείψουν για να
ανταγωνιστούν το Ιράν.
Η Τουρκία, η οποία έχει ξεκινήσει μια ευρεία διπλωματία για την αποκατάσταση
των σπασμένων περιφερειακών δεσμών τους τελευταίους μήνες, θα μπορούσε να
ακολουθήσει το παράδειγμά τους. Μερικοί από τους κορυφαίους βοηθούς του
Ερντογάν ζήτησαν πρόσφατα άμεση εμπλοκή με την κυβέρνηση του
Άσαντ.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου πυροδότησε διαμάχη νωρίτερα αυτό το
μήνα, όταν αποκάλυψε δημόσια ότι μίλησε με τον Σύρο ομόλογό του, Φαϊζάλ
Μεκντάντ, σε διεθνή συνάντηση πέρυσι.
Την περασμένη εβδομάδα, είπε ότι η “συμφιλίωση” μεταξύ της συριακής κυβέρνησης
και της αντιπολίτευσης ήταν απαραίτητη για την ειρήνη.
Τζιχαντιστικές ομάδες να αποχωρούν από τις τάξεις του εκ Τουρκίας αμειβόμενου
μισθοφορικού Συριακού Εθνικού Στρατού, λόγω της αλλαγής στάσης του Ρετζέπ
Ταγίπ Ερντογάν, επειδή είχαν πληροφορίες γι’ αυτό το επικείμενο “άδειασμα” από
την Τουρκία.
Ο βασικός σύμμαχος του Ερντογάν, ο εθνικιστής ηγέτης Ντεβλέτ Μπαχτσελί,
επανέλαβε τις δηλώσεις του Τσαβούσογλου. και ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος
κόμματος ΑΚ Χαγιάτι Γιαζίτσι είπε ότι η Τουρκία μπορεί να ξεκινήσει “άμεσες”
και “υψηλού επιπέδου” συνομιλίες με τη Συρία.
Η επιρροή του Πούτιν μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική. Η Τουρκία και η Ρωσία
ήταν σε αντιπαράθεση στη Συρία, αλλά ο Ερντογάν και ο Ρώσος ηγέτης
συνεργάστηκαν στενά αλλού. Ο Τούρκος πρόεδρος μεσολάβησε σε μια συμφωνία για
την επανέναρξη των αποστολών σιτηρών από τα αποκλεισμένα λιμάνια της Μαύρης
Θάλασσας της Ουκρανίας.
Η Τουρκία απέφυγε να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις λόγω της εισβολής της
Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ η Ρωσία είναι σημαντικός προμηθευτής ενέργειας και
τουριστών για την Τουρκία.
Πέτρος Κράνιας