Στον ''αέρα'' τα σχέδια Τουρκίας-Κατάρ;
Το Κατάρ περιμένοντας άδεια από το Παρίσι, για να μετασταθμεύσει τα Rafales
και τα Mirages της Πολεμικής του Αεροπορίας στην Τουρκία, αντιμετωπίζει σοβαρό
πρόβλημα επάνδρωσης ιπτάμενου και τεχνικού προσωπικού, που θα είναι ικανό μετά
από εκπαίδευση να χειριστούν τα δεκάδες αεροσκάφη που έχει αγοράσει.
Μετά από μια άνευ προηγουμένου αύξηση αμυντικών δαπανών, πρόκειται να αυξήσει
τον αριθμό των πολεμικών αεροσκαφών του κατά 900 τοις εκατό, η κυβέρνηση του
Κατάρ αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα: πώς θα διαχειριστεί και θα
λειτουργήσει, το μικρό πλούσιο σε πετρέλαιο έθνος των 550.000 ανθρώπων,
τον στρατιωτικό εξοπλισμό που αγόρασε.
Ένα σχέδιο φαίνεται να βρίσκεται σε εξέλιξη, με την κυβέρνηση του Κατάρ να
σκοπεύει να μετασταθμεύσει περίπου 36 πολεμικά αεροσκάφη και μεταγωγικά της
στην Τουρκία, βάσει πενταετούς συμφωνίας «προσωρινής ανάπτυξης».
Αλλά αυτή η κίνηση «σκοντάφτει» στην Γαλλία, αφού θα μπορούσε να
δημιουργήσει πολιτικούς πονοκεφάλους και για τα δύο έθνη, με τη γαλλική
κυβέρνηση να πρέπει να σταθμίσει την εγχώρια πολιτική και παρόλο την
επιθυμίας της, να επεκτείνει το αμυντικό της βιομηχανικό αποτύπωμα στην
περιοχή, η πρόσφατη αγορά από την Ελλάδα αεροσκαφών Rafale προκρίνεται ως
απαγορευτική.
Η συμφωνία, που βρίσκεται σε εξέλιξη για αρκετό καιρό και τελικά υπογράφηκε
από τους Αρχηγούς των δύο χωρών στη Ντόχα στις 2 Μαρτίου 2021, επιτρέπει στο
Κατάρ, να αναπτύξει μαχητικά αεροσκάφη σε τουρκικές βάσεις, με σκοπό την
εκπαίδευση και την παροχή υποστήριξης εντός του εναέριου χώρου της χώρας
κατόπιν αδείας.
Η Τουρκία έχει στρατιωτική βάση στη Ντόχα, με περίπου 5.000 στρατιώτες να
βρίσκονται εκεί και ο Ερντογάν, θέλει να παρουσιάσει αυτήν την συμφωνία της
μετασταύθμευσης των Καταριανών αεροσκαφών, ως ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ
των δύο χωρών.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Κατάρ και τουρκικού Τύπου, περίπου 12 μαχητικά
Rafale του Κατάρ και 10 πολεμικά αεροσκάφη Mirage 2000, μαζί με μεταφορικά
αεροσκάφη C-130J Super Hercules και C-17 , θα αναπτυχθούν στην Τουρκία βάσει
της συμφωνίας. (Δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες, για το πότε προτίθεται το
Κατάρ να αναπτύξει τα αεροπλάνα του στην Τουρκία.)
Η συμφωνία, η οποία δεν δημοσιοποιήθηκε επίσημα, αλλά διέρρευσε στα μέσα
ενημέρωσης, αναφέρει ότι το Κατάρ, θα κατασκευάσει τις απαιτούμενες
εγκαταστάσεις για να φιλοξενήσει τα μαχητικά, μαζί με τους πιλότους και τα
πληρώματα υποστήριξής του.
Είναι οφθαλμοφανές ότι ο Ερντογάν, με αυτή την συμφωνία στοχεύει να ενισχύει
τη γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας, διασφαλίζοντας σταθερούς
στρατιωτικούς δεσμούς με έναν σημαντικό παραγωγό πετρελαίου και φυσικού
αερίου, στη μέση των αραβικών κρατών του Κόλπου που συνορεύουν, με έναν από
τους κύριους περιφερειακούς ανταγωνιστές της, τη Σαουδική Αραβία.
Ενδεχομένως προσβλέπει, η βάση των μαχητικών αεροσκαφών ίσως θα μπορούσε να
γίνει μόνιμη και η Ντόχα, μπορεί ακόμη και να εξετάσει το ενδεχόμενο να τα
«δωρίσει» στην Άγκυρα ως ένδειξη εκτίμησης, εάν εγκριθεί από το Παρίσι.
Σύμφωνα με πηγές της βιομηχανίας και εμπειρογνώμονες, η ανάπτυξη επιθετικών
πολεμικών αεροσκαφών σε μια ξένη χώρα, απαιτεί την προηγούμενη έγκριση της
χώρας, όπου κατασκευάστηκαν τα αεροπλάνα, στην περίπτωση αυτή της Γαλλίας,
όπου κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν τηρήσει σιωπή για το θέμα.
Η Breaking Defense, επικοινώνησε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Γαλλικό
Υπουργείο Άμυνας(MOD), ζητώντας σχόλια σχετικά με το σύμφωνο Τουρκίας-Κατάρ.
Το Γαλλικό Υπουργείο, αναγνώρισε την επίγνωση της συμφωνίας και επεσήμανε,
ότι «μόνο η παράγραφος 15 του άρθρου 4, αφορά μαχητικά αεροσκάφη και ότι
αναφέρεται μόνο ότι σε περίπτωση πτήσης μαχητικών αεροσκαφών (Κατάρ), ένα
τουρκικό αεροσκάφος μπορεί να αποτελεί μέλος σχηματισμού της πτήσης."
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η συμφωνία δεν επιτρέπει σε Τούρκο
Αξιωματικό, να πετάξει με αεροσκάφη του Κατάρ ή να πετάξει σε διθέσια
παραλλαγή είτε του Rafale είτε του Mirage. (Το Κατάρ χρησιμοποιεί τόσο
μονοθέσια όσο και διθέσια μαχητικά αεροσκάφη, είναι άγνωστο προς το παρόν,
εάν οποιαδήποτε παραλλαγή δύο θέσεων θα ήταν μεταξύ αυτών που θα
μετασταθμεύσουν στην Τουρκία.)
Περαιτέρω ερωτήσεις, σχετικά με το εάν το Υπουργείο Άμυνας ενέκρινε την
ανάπτυξη των γαλλικών μαχητικών στην Τουρκία, ή έχει υπογράψει ότι θα
πετούσαν από Τούρκους πιλότους, δεν απαντήθηκαν καθώς το θέμα δεν έχει
οριστικά αποφασιστεί.
Η σχέση της Τουρκίας, με πολλούς από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ έχει γίνει
τεταμένη τα τελευταία χρόνια, αλλά ιδιαίτερα οι σχέσεις της με την Γαλλία,
σημειώνουν κατακόρυφη πτώση, κάτι που συνιστά δύσκολη μια θετική απόφαση για
την μεταστάθμευση των Καταριανών αεροσκαφών σε στρατιωτικά αεροδρόμια της
Τουρκίας.
«Φαντάζομαι, ότι δεν θα είναι εύκολο για τον (Γάλλο πρόεδρο Εμμανουήλ)
Μακρόν, να έχει ανοιχτά, γαλλικά πολεμικά αεροσκάφη στην Τουρκία, λόγω των
εσωτερικών του αγώνων γύρω από το Ισλάμ και τους Άραβες στη Γαλλία. Σίγουρα
το να θεωρείται ότι πλησιάζει τον Τούρκο ηγέτη, δεν θα ήταν καλό για αυτόν
σε μια εκλογική χρονιά», δήλωσε ο Πιτ Μουρ, στο Paris School of
International Affairs.
Ο Justine Mazonier, Γάλλος ανεξάρτητος σύμβουλος ασφαλείας, ανέφερε ότι «τα
μαχητικά του Κατάρ στην Τουρκία, πιθανότατα δεν θα είναι οπλισμένα και ως εκ
τούτου οι Τούρκοι παρατηρητές, τοποθετημένοι στο πιλοτήριο, θα είναι σε θέση
να αξιολογήσουν την αντοχή της πτήσης των Rafales κατά τη διάρκεια της
άσκησης, χωρίς να έχουν πρόσβαση σε ευαίσθητα συστήματα στα πολεμικά
αεροσκάφη».
Πράξη εξισορρόπησης
Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι το Κατάρ, έχει σοβαρό πρόβλημα στην απορρόφηση
των μεγάλων ποσοτήτων πολεμικών αεροσκαφών και ναυτικών πλοίων, που αγόρασε
αμέσως μετά την κρίση του 2017, με τους Άραβες γείτονές του Σαουδική Αραβία,
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν και Αίγυπτο, που διέκοψαν τις σχέσεις και
επέβαλαν τον αποκλεισμό του.
Όταν η διαφωνία έληξε, τον περασμένο Δεκέμβριο και οι σχέσεις
αποκαταστάθηκαν, το Κατάρ βρέθηκε ξαφνικά χωρίς σαφή πορεία προς τα εμπρός.
«Ο λόγος για τη στρατιωτική συσσώρευση του Κατάρ, είναι κυρίως η αντίληψη,
σωστά ή λανθασμένα, ότι οι Σαουδικές δυνάμεις (πιθανώς με την υποστήριξη
άλλων συμμάχων) επρόκειτο να εισβάλουν στο Κατάρ το 2017 και να σχεδιάσουν
μια αλλαγή καθεστώτος», δήλωσε ο Gawdat Bahgat, Καθηγητής εθνικής ασφάλειας
στο Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών του Εθνικού Αμυντικού Πανεπιστημίου ΝΑ Ασίας.
Μέχρι το 2017, η Πολεμική Αεροπορία του Κατάρ αποτελούταν από μία μοίρα 12
πολεμικών αεροσκαφών Mirage 2000, 18 μεταφορικά (C-17, C-130J, Boeing 707
& 727 και Airbus 340), 21 εκπαιδευτικά PC-21 Pilatus και 46
ελικόπτερα.
Αλλά από τότε, το Κατάρ έχει υπογράψει συμβάσεις αξίας τουλάχιστον 30
δισεκατομμυρίων δολαρίων, για την αγορά ενός νέου κύματος εξοπλισμού,
συμπεριλαμβανομένων 36 αεροσκαφών F-15QA και 24 επιθετικών ελικοπτέρων
Apache από τις ΗΠΑ, περίπου 24 πολεμικά αεροσκάφη Eurofighter Typhoon και
εννέα εκπαιδευτικά Hawk από τη Βρετανία, 28 NH -90 ελικόπτερα από την
Ιταλία, και 36 αεροσκάφη Rafales και 2 αεροσκάφη A330 MRTT από τη
Γαλλία.
Το Ναυτικό του Κατάρ, εν τω μεταξύ, προμηθεύτηκε με οκτώ νέα σκάφη, τα οποία
θα διπλασιάσουν σχεδόν το μέγεθος του στόλου. Οι παραδόσεις αυτών των
αεροσκαφών, κορβετών και υπεράκτιων περιπολικών σκαφών ξεκίνησαν φέτος και
αναμένεται να λήξουν το 2024.
Με άλλα λόγια: ο αριθμός των σύγχρονων αεροσκαφών επίθεσης στο οπλοστάσιο
της Πολεμικής Αεροπορίας του Κατάρ, θα αυξηθεί εννέα φορές σε διάστημα επτά
ετών, με περίπου 108 νέα πολεμικά αεροσκάφη και οι στόλοι των ελικοπτέρων
τους θα υπερδιπλασιαστούν σε μέγεθος.
Αυτό εγείρει το προφανές ερώτημα, για το πού μπορεί να βρει το Κατάρ το
ανθρώπινο δυναμικό, για το νέο του οπλοστάσιο και πού θα το εκπαιδεύσει.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Κατάρ υπέγραψε συμβόλαιο με την Boeing, για την
εκπαίδευση των πιλότων του στις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι κοντά στο
κλείσιμο συμφωνίας, για την αγορά προηγμένων εκπαιδευτικών M-346 από την
Leonardo και την εκπαίδευση πιλότων στην Ιταλία.
Το Κατάρ θα μπορούσε επίσης, να καταλήξει σε αξιωματικούς από το εξωτερικό
να υπηρετήσουν στην Πολεμική Αεροπορία και το Ναυτικό του, για να καλύψουν
τα πιθανά μεγάλα κενά στην έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού.
Η ανάθεση ξένων αξιωματικών, ιδίως από τον ευρωπαϊκό και τον αμερικανικό
στρατό και πρώην στρατιωτικούς από ορισμένες αραβικές και μουσουλμανικές
χώρες, είναι συνηθισμένη στα αραβικά κράτη του Κόλπου.