Τουρκία: Η Άγκυρα και η Ουάσιγκτον έχουν πια εκ διαμέτρου αντίθετα συμφέροντα
στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή με τον Ερντογάν να «τραβάει» τον
δικό του επικίνδυνο δρόμο.
Του Αριστοτέλη Παπαργύρη
Η απόσταση μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ – Δύσης επικεντρώνεται σε τέσσερα πεδία τα
οποία περιλαμβάνουν το αρμενικό, το συριακό, το λιβυκό και το ενεργειακό με
τον αγωγό East Med.
Στο θέμα της Αρμενίας, η Τουρκία ενήργησε αυτόνομα από τις ΗΠΑ και την Δύση,
εν μέσω εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενώ η Αρμενία ήταν σε δυτική τροχιά
με κυβέρνηση φιλοδυτική και σε τυπικές σχέσεις με την Ρωσία, η Τουρκία
αποτέλεσε ο «όχημα» της Μόσχας για επέμβει η Ρωσία στα εσωτερικά της
Αρμενίας.
Η ήττα των Αρμενίων θα οδηγήσει σε αλλαγή κυβέρνησης, με την επόμενη να
επαναφέρει τους διαύλους επικοινωνίας με τη Μόσχα, απομακρύνοντας το Γερεβάν
από την Δύση.
Στο πεδίο της Αρμενίας και ειδικά του Αρτσάχ (σ.σ. Ναγκόρνο Καραμπάχ).
Η Τουρκία, σε μία win win συνεννόηση με τη Ρωσία, κατάφερε να απομακρύνει
την κυβέρνηση της Αρμενίας από το άρμα των ΗΠΑ και να την «δέσει» στο άρμα
της Ρωσίας και να εμφανιστεί απέναντι στους Αζέρους ως ο απόλυτος ηγέτης του
τουρκισμού.
Στη Συρία, η Τουρκία ενώ είχε συνεννοηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ
Τραμπ, να αποσύρουν τα αμερικανικά στρατεύματα οι Ηνωμένες Πολιτείες και να
αναλάβει η Άγκυρα τον πόλεμο κατά του ISIS, o Eρντογάν διάλεξε να καταλάβει
μόνο τις περιοχές των Κούρδων που ενοχλούσαν την Τουρκία.
Επιπλέον, η Τουρκία άφησε το υπόλοιπο μέρος του ανατολικά του Ευφράτη στο
συριακό στρατό και την Μόσχα. Οι περιοχές αυτές που ήταν έως τότε υπό την
κυριαρχία των Κούρδων και των αμερικανικών στρατευμάτων, έμειναν έρμαιο στις
ρωσικές δυνάμεις της Συρίας και στον υποστηριζόμενο από τη Μόσχα συριακό
στρατό.
Όπως και στην περίπτωση της Αρμενίας και στην Συρία, η δράση της Τουρκίας
ήταν πάντα σε συνεννόηση με την Μόσχα, προάγοντας τα κοινά τους συμφέροντα
τα οποία έρχονται σε ρήξη με αυτά της Δύσης.
Την ίδια ώρα, η Άγκυρα εκμεταλλευόμενη την συμφωνία της με την Μόσχα στην
Συρία, είχε την δυνατότητα να αποδεσμεύσει τζιχαντιστές – μισθοφόρους από
την Συρία και να τους στείλει στη Λιβύη.
Η Λιβύη είναι μια περιοχή υψηλού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντας, με την Ιταλία, τη
Γαλλία, την Αίγυπτο και την Ελλάδα να έχουν ενεργειακά και γεωπολιτικά
συμφέροντα.
Ο Ερντογάν, με την πολιτική του στην Συρία και την Λιβύη, έδωσε την
δυνατότητα στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να θέσει σε εφαρμογή τα σχέδια
της Μόσχας για παρουσία των Ρώσων στη Μεσόγειο.
Οι Ρώσοι εκμεταλλευόμενοι την απουσία των ΗΠΑ στην περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου, εδραίωσαν την παρουσία τους. Ενώ η συμφωνία Ουάσιγκτον – Άγκυρας
ήταν να μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα των ΗΠΑ στην Μεσόγειο και τη Μέση
Ανατολή και την θέση αυτή να αναλάβουν οι Τούρκοι σε συνεργασία με την Ε.Ε.,
η Τουρκία, σε συνεργασία με την Ρωσία, έβαλε από το «παράθυρο» τους Ρώσους
στο παιχνίδι.
Εκτός των γεωπολιτικών συμφερόντων στην περιοχή του Καυκάσου, της Μέσης
Ανατολής και την Ανατολικής Μεσογείου, υπάρχουν και ενεργειακά συμφέροντα,
που προκαλούν σημαντικές τριβές στους ενδιαφερόμενους.
Το σχέδιο των ΗΠΑ, το οποίο σε συνεργασία με το Ισραήλ έχει ήδη τεθεί σε
εφαρμογή στη Μέση Ανατολή, είναι να υπάρξει συμφιλίωση των αραβικών κρατών
με το Ισραήλ. Ο λόγος που η Ουάσιγκτον προωθεί την συγκεκριμένη ατζέντα
είναι η αποδυνάμωση τη Ρωσίας μέσω του East Med. Ο East Med θα μεταφέρει
φυσικό αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο (σ.σ. αρχικά) με σχέδιο να
περιληφθούν και οι χώρες της αραβικής χερσονήσου στο project.
Οι ΗΠΑ επιθυμούν να σπάσουν την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την
Ρωσία, με την δημιουργία του East Med.
Όπως παρατηρείται, η ισχυρή σχέση Άγκυρας – Μόσχας επιβεβαιώνεται σε όλες
τις τουρκικές κινήσεις, οι οποίες επί της ουσίας προάγουν και τα συμφέροντα
της Ρωσίας (σ.σ. win win).
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πλέον, έχουν κατανοήσει το σχέδιο Ερντογάν και
προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο. Οι ΗΠΑ δεν θέλουν ολική ρήξη με την Άγκυρα
στην παρούσα φάση, απλώς προσπαθούν να δημιουργήσουν τις συνθήκες εκείνες
που θα οδηγήσουν ομαλά στην περιθωριοποίηση της Τουρκίας.
Τα συμφέροντα ΗΠΑ – Δύσης με την Τουρκία, στην παρούσα φάση είναι εκ
διαμέτρου αντίθετα, με την Δύση να έχει ήδη δρομολογήσει την επόμενη μέρα
στην οποία η Τουρκία βρίσκεται σε δευτερεύοντα ρόλο στην περιοχή.
Ο Aριστοτέλης Παπαργύρης έχει σπουδάσει Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις στην
Ακαδημία Οικονομικών Σπουδών του Βουκουρεστίου