Από Σάββας Δ. Βλάσσης
20 Ιουλίου 2012. Πριν από 8 χρόνια ακριβώς.
Η Ένωση Ελληνικών Εταιριών Αεροδιαστημικής Ασφάλειας & Άμυνας (ΕΕΛΕΑΑ)
αποστέλει επιστολή στους τότε υπουργούς Οικονομικών, Εθνικής Αμύνης και
Ανάπτυξης, με θέμα την υλοποίηση αναπτυξιακών δράσεων για την ενίσχυση της
Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας.
Τον Αύγουστου, η ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ ανταποκρίνεται θετικά και συστήνει ομάδα εργασίας
για την παραλαβή και επεξεργασία προτάσεων από ελληνικές αμυντικές εταιρείες.
Το αίτημα υποβολής προτάσεων κοινοποιείται στην ΕΕΛΕΑΑ, η οποία το διαβιβάζει
στα μέλη της.
Τον Οκτώβριο, η ΕΑΒ διαβιβάζει στην ΓΔΑΕΕ έγγραφο στο οποίο παρουσιάζεται
πακέτο με συνολικώς 19 προτάσεις αναπτύξεως αμυντικών προϊόντων. Δύο εξ αυτών,
αφορούν την “ρομποτικοποίηση του πολέμου”.
Η πρώτη πρόταση με κωδική ονομασία DIVERS, αφορά στολίσκο αυτόνομων μη
επανδρωμένων υποβρυχίων οχημάτων για απαγόρευση θαλασσίων περιοχών.
Η δεύτερη πρόταση με κωδική ονομασία ΒΟΡΕΑΔΕΣ, αφορά σμήνος Mini UAV για την
επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, δηλαδή την μαζική επίθεση για καταστροφή
ιπταμένων στόχων σε συγκεκριμένη περιοχή, όπως επί παραδείγματι ελικοπτέρων
που εκτελούν αεροκίνηση εχθρικού τμήματος ή και επίθεση μαζική εναντίον
χερσαίων στόχων όπως οχήματα, προσωπικό κ.λπ.
Μιλάμε για το 2012. Πριν 8 χρόνια, δεν “υπήρχε” η κατηγορία των λεγομένων
“φονικών drone”, παρά ελάχιστα δείγματα μεγαλύτερων διαστάσεων. Πριν 8 χρόνια,
δεν είχε καθιερωθεί η έννοια της “σμηνώσεως” (swarm) που χρησιμοποιείται
σήμερα ευρέως. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι της ΕΑΒ που συνέλαβαν τις
συγκεκριμένες ιδέες, δεν προσπαθούσαν να μιμηθούν κάποιο αντίστοιχο σύστημα
της διεθνούς αμυντικής βιομηχανίας που είχε αναπτυχθεί, βρισκόταν σε μαζική
παραγωγή και είχε επιτυχή χρήση σε πολεμικές συνθήκες. Οι άνθρωποι της ΕΑΒ
είχαν συλλάβει κάποια καλή ιδέα.
Όπως ασφαλώς όλοι γνωρίζουμε σήμερα, ποτέ το πρόγραμμα DIVERS και το πρόγραμμα
ΒΟΡΕΑΔΕΣ, δεν προχώρησαν. Η ΓΔΑΕΕ δεν απάντησε ποτέ. Το ΥΠΕΘΑ δεν απάντησε
ποτέ. Τα Γενικά Επιτελεία, είναι ζήτημα εάν ενημερώθηκαν ποτέ.
Για να υλοποιηθούν οι προτάσεις αυτές όπως και πολλές άλλες που υποβλήθηκαν
εκείνη την εποχή, υποτίθεται ότι το ΥΠΕΘΑ διά της ΓΔΑΕΕ θα ενημέρωνε τα Γενικά
Επιτελεία και με μια διαδικασία αξιολογήσεως, κάποια εξ αυτών θα έπαιρναν το
πράσινο φως για να χρηματοδοτηθούν ώστε να παρουσιάσουν οι εταιρείες
πρωτότυπα. Έτσι λειτουργούν τα πράγματα διεθνώς. Κανένα από αυτά τα ερευνητικά
προγράμματα δεν απαιτούσε τεράστια “επένδυση” για τον σκοπό αυτό. Το πρόγραμμα
ΒΟΡΕΑΔΕΣ, απαιτούσε χρηματοδότηση κάπου 2 εκατ. ευρώ.
Όταν όμως η κυβέρνηση δεν έχει καμμία στρατηγική για την Αμυντική Βιομηχανία,
τα “συναρμόδια” υπουργεία ενεργούν αποσπασματικά και χωρίς προέγκριση
συγκεκριμένων πιστώσεων για σκοπούς Έρευνας & Ανάπτυξης από την Αμυντική
Βιομηχανία, είναι φυσικό να μην ενδιαφέρεται κανείς να υποστηρίξει τέτοιες
προτάσεις.
Δύο χρόνια μετά, με ΑΝΥΕΘΑ την Φ. Γεννηματά, ανακοινώθηκε στα τέλη του 2014
ότι πλέον θα άρχιζε να εφαρμόζεται ο ισχύον από το 2002 νόμος που προβλέπει
ότι το 1% των εξοπλιστικών δαπανών θα αφιερώνεται σε προγράμματα Έρευνας &
Ανάπτυξης. Ο νόμος δεν είχε εφαρμοσθεί ποτέ. Αλλά και μετά το 2014, δεν
εφαρμόσθηκε.
Πως περιμένει κανείς να επιτευχθεί ανάπτυξη της Ελληνικής Αμυντικής
Βιομηχανίας βάσει συγκεκριμένων ιεραρχημένων προτεραιοτήτων προς κάλυψη
εντοπισμένων επιχειρησιακών απαιτήσεων των Γενικών Επιτελείων, όταν το κράτος
δεν εφαρμόζει νόμους που το ίδιο θεσπίζει; Η χρηματοδότηση ερευνητικών
προγραμμάτων για ανάπτυξη νέων προϊόντων, είναι παγκοσμίως αυτονόητο κομμάτι
του κρατικού σχεδιασμού.
Το 1% επί σταθεροποιημένων στο ύψος των 500-550 εκατ. ευρώ εξοπλιστικών
δαπανών τα τελευταία έτη, σημαίνει τουλάχιστον 5 εκατ. ευρώ ετησίως για Έρευνα
& Ανάπτυξη, ποσό επαρκές για την υποστήριξη τουλάχιστον 2-3 προγραμμάτων.
Εάν το 2012 είχε αντιληφθεί κανείς αρμόδιος την σημασία προτάσεων όπως οι
ανωτέρω της ΕΑΒ, τότε ίσως οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να ευρίσκοντο μεταξύ
της διεθνούς πρωτοπορίας στην επιχειρησιακή εκμετάλλευση μη επανδρωμένων
συστημάτων, εφαρμόζοντας μάλιστα προωθημένες τακτικές. Η δικαιολογία των
Μνημονίων, δεν είναι σοβαρή. Πολύ περισσότερο σήμερα.
Είναι σαφές ότι στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία όχι μόνο υπάρχουν
δυνατότητες αλλά και καλές προοπτικές, τόσο από πλευράς τεχνολογικών υποδομών
όσο και επαρκείας επιστημονικού προσωπικού. Σε αντίθεση με άλλους κλάδους της
βιομηχανικής βάσης της χώρας που έσβησαν (επί παραδείγματι
αυτοκινητοβιομηχανία) η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία είναι κάτι που υπάρχει.
Μπορεί να είναι μικρή αλλά είναι κάτι που υπάρχει και μπορεί να αναπτυχθεί
ακόμη περισσότερο, εάν επιτέλους το πολιτικό προσωπικό της χώρας αποκτήσει την
βούληση για να αρχίσουν να φτιάχνονται προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και
απαιτητικών προδιαγραφών, με αξιόλογες προοπτικές εξαγωγών.
Η παρούσα κυβέρνηση, σχεδόν μόλις ανέλαβε την εξουσία, “εφηύρε” δύο
εξοπλιστικά προγράμματα που βάπτισε “εθνικά”. Αυτό του τυφεκίου και αυτό του
οχήματος. Πρόκειται για προϊόντα που δεν ενέχουν υψηλό βαθμό τεχνολογικής
προκλήσεως, δηλαδή εμπίπτουν απολύτως εντός των δυνατοτήτων της Ελληνικής
Αμυντικής Βιομηχανίας. Αντί να ερευνηθεί κατά πόσο υπήρχαν εγχώριες
προτάσεις για τα συγκεκριμένα προγράμματα, από τα τέλη του 2019 άρχισαν
σταδιακώς να εμφανίζονται στα διάφορα μέσα, δημοσιεύματα – διαρροές περί
συγκεκριμένου τυφεκίου και οχήματος, αμφότερα από το Ισραήλ.
“Λεφτά υπάρχουν”! Για ξένα προϊόντα.